________________
સંઘસેવક
[ ૧૪૭] જ હે ય છે કે સાચા સંઘસેવકનું દિલ પિલાદનું હોય છે. એની ઉપર ગમે તેટલા પ્રહારો થાય, પણ નિરાશાને કે અશ્રદ્ધાને ફરકવા દેતા નથી. એમને પૂરી ખાત્રી હોય છે કે આ વંટેળ એક દિવસે જરૂર શમવાને લોકો પોતે જ પિતાનું કલ્યાણ સમજવાના અને જેને વિરોધ કરે છે તે જ માગે કલેલ કરતા ચાલવાના.
સંઘસેવકના રાહમાં જે આવી મુશ્કેલીઓ, કસોટીઓ ન હોય તે પછી સામાન્ય સંસારી અને અડગ સંઘસેવકના જીવનમાં ભેદ જેવું જ કાં રહે છે? સંઘસેવક કસોટીઓ અને વિરોધના કડવા ઘૂંટડા ગળા નીચે ઉતારવા છતાં, જાણે કે અમૃતઘૂંટ પીતે હોય એમ જ માને. એ વર્તમાનમાં નહિ, પણ ભવિષ્યમાં દષ્ટિ કરેઃ આજને દિવસ વીત્યા પછી આવતી કાલે લોકે કેટલા માર્ગાનુસારી બનશે
એને વિચાર કરે, અને એમાંથી જ અખૂટ પ્રેરણા મેળવે. - સંઘસેવક એકલે પંડે બધે ભાર ઉપાડી શકતો નથી. એને સાથીઓ, સહકારી કાર્યકર્તાઓની મદદ લેવી પડે છે. જેની સાથે અવારનવાર સંબંધમાં આવવું પડતું હોય–જેમની પાસેથી કામ લેવાનું હોય તેમની સાથે મીઠે વાત્સલ્યભર્યો સંબધ જળવાઈ રહે જોઈએ. કેટલેક સ્થળે આવા સહકારીઓમાં જે જોઈએ તેવો સંપ કે સદ્દભાવ દેખાતું નથી–બહારથી સંઘની સેવા ઉઠાવવા છતાં અંદર અંદર મનદુઃખ કે મતભેદ રહે છે. એટલે
પણ એ સંઘ દ્વારકે નથી પહોંચતે. એક જ ઉદ્દેશ ધરા- ' વનાર, એક જ પ્રવૃત્તિ પાછળ ભેખ લેનારા ભાઈઓ
પણ જો પરસ્પરના સંબંધમાં નીખાલસ, ઉદાર અને