________________
કાઓ જુસે)
મને કોન્યુશિયસ જરા પણ ગમતું નથી; તથા તે મને ગમતે નથી તે કારણે મેં કેઈ અપરાધ કર્યો હોય એમ પણ હું માનતો નથી. કૉશિયસ અને લાઓ ઝુ એ બંને સમકાલીને હતા. લાઓ જુ કૉન્ફશિયસથી ઉંમરમાં કંઈક મોટા હશે.
કૉન્ફશિયસ એક વખત લા ન્યુને મળવા પણ ગયો હતો, પરંતુ પૂજતે ધૂને પરસેવાથી રેબઝેબ થતે પાછો દોડી આવ્યો હતો. કોન્ફશિયસના શિષ્યોએ તેને પૂછ્યું પણ ખરું કે, “શું થયું? શું થયું? ગુફામાં તમે બે જણા જ હતા, ત્રીજું કોઈ ન હતું; તે પછી આટલા બધા “જો છો કેમ?”
કૉન્ફશિયસે જવાબ આપ્યો કે, “ત્રીજે કઈ એ જેનારે સારી ન હતો તે સારું થયું. પેલે માણસ (વા જુ) તે રાક્ષસ છે, રાક્ષસ. તેણે તે મને મારી જ નાખે હેત; પણ હું નાસી છૂટ્યો.”
કૉન્ફશિયસે સાચું જ કહ્યું હતું. લાઓ — જે માણસ ખરેખર તમને મારી જ નાખે - તમારા નો જન્મ ઘડવા, તમારું પુનરુત્થાન કરવા. કૉન્ફશિયસ પોતાના ઉમરણ'માંથી નાસી છૂટયો ન હતો, પરંતુ પોતાના પુનરુત્થાનમાંથી ભાગી આવ્યો હતો. જે મરવા તૈયાર ન થાય તેનું પુનરુત્થાન થવું – પુનર્જન્મ થ અશક્ય છે.
લાઓ ને મેં પસંદ કર્યા છે – હંમેશને માટે. કૉન્ફશિયસ સામાન્યમાં સામાન્ય કોટીને - આ દુનિયાનો માણસ હતો. તે ઇંગ્લેન્ડમાં નહેતે જન્મે એ જ નવાઈની વાત છે. તે દિવસમાં ઇંગ્લેન્ડ તદ્દન જંગલી જેવો જ દેશ હત; મૂલ્યવાન એવું કશું તેની પાસે ન હતું.
કૉન્ફશિયસ એક રાજકારણી માણસ હતો, લુર તથા હેશિયાર. પરંતુ બુદ્ધિમાન જરાય નહિ; નહિ તો તે લાએ જુને ચરણે જ પડયો હોત, તેમની પાસેથી નાસી છૂટયો ન હોત. તે લાઓ જુથી બીજે ન હતો, પણ શૂન્યાવસ્થાથી બન્યો હતો. કારણ કે વાઓ — એટલે જ શૂન્યાવસ્યા.
૨. dragon. (ચીનમાં એ નામ પ્રસિદ્ધ છે.)
Jain Education International
For Personal & Private Use Only
www.jainelibrary.org