________________
સિગ્નડ ક્રોઈડ
૧૦૭ હવે આ માણસ કેટલાય લોકોને ભગવાન બની બેઠો છે. અરે ખ્રિસ્તી ધર્મ જેવી જ ત્રિપુટી છે એમ પણ કહી શકાય – કાર્લ માકર્સ, ફ્રેડરિક એન્જલ્સ અને લેનિન, પૃથ્વી ઉપર આ ત્રણ જણ કરોડ લોકોના ભગવાન બની રહ્યા છે એ એક મોટી આફત જ છે. છતાં હું કાર્લ માકર્સની ચોપડી મારી યાદીમાં રજૂ કરું છું તે તમે તેને વાંચો તે માટે નહિ. પણ તમે તેને ન વાંચો તે માટે. મેં કહેલા શબ્દો નીચે લીટી દોરે ન વાંચશે, અત્યારે જ તમે બધા ઘણા ગોટાળાઓમાં વીંટળાઈ રહ્યા છો; હવે “Das Kapital' વાંચીને તેમાં વધારો કરવાની જરૂર નથી.
પ૯ સિમ્ડ ફ્રોઈડ – આઈન્સ્ટાઈન (બારમી બેઠકના) ચેથા પુસ્તક તરીકે વધુ એક ધૂને – સિઝંડ ફ્રોઈડને રજૂ કરું છું. “લેકચર્સ ઑન સાઈકએનાલિસિસ ” એ એનું મુખ્ય પુસ્તક છે. મને “ઍનાલિસિસ' (પૃથક્કરણ) શબ્દ ગમતું નથી; તેમ જ એ માણસ પણ પરંતુ કાર્લ માકર્સની પેઠે તે એક મોટી ચળવળ ઊભી કરી શક્યો હતો. ઉપરાંત જગતની કેટલીક પ્રમુખ વ્યક્તિઓમાં પણ તેના નામને સમાવેશ થાય છે. | ન્યૂ લેકએ હમેશાં આખા જગત ઉપર છાઈ જવાનાં સ્વપ્ન સેવ્યાં છે. અને ખરેખર તેઓ જગત ઉપર છાઈ ગયા પણ છે. આજના જમાના ઉપર છાઈ જનાર ત્રણ અગત્યની વ્યક્તિઓ ગણાવવી હોય તે તે કાર્લ માકર્સ, સિગ્મન્ડ ફ્રૉઇડ અને આલ્બર્ટ આઈન્સ્ટાઈન છે. અને ત્રણ જણ ન્યૂ છે. ન્યૂ લોકો આખા જગત ઉપર છાઈ જવાનું સ્વપ્ન તેટલા પૂરતું સિદ્ધ થયું છે.
3. dominant figures.
2. great work. ... dominating.
Jain Education International
For Personal & Private Use Only
www.jainelibrary.org