________________
- ૨૧
વાંકું બોલાતું નથી. અને કપટ સંધિમાં પ્રપંચ જાળ પથરાય છે. स्वार्थं मित्रार्थं वा युद्धाद्यपकाराचरणं विग्रहः ।। २ ।। पोताने માટે અથવા મિત્રને અર્થે યુદ્ધાદિ અપકાર કરવો તે વિગ્રહ કહેવાય. एकाकिनः समित्रस्य वा शत्रु प्रति साधनार्थगमनं यानम् ।। ३ ।। એકલા અથવા મિત્રને લઈ શત્રુની પ્રત્યે સાધનો અર્થે જવું, તે યાન डेवाय. दीनबलतया मित्रानुरोधेन वोपेक्षासनम् ॥ ४ ॥ भोछ। બળને લઈ વા મિત્રના અનુરોધથી ઉપેક્ષા કરવી તે આસન કહેવાય. शत्रुरोधार्थं सेनानीः कतिपय बलान्वित एकतो दुर्गबहिस्तिष्टेदन्यतो राजापि कतिचित्सेनाकलितो दुर्गे तिष्ठेत् इति स्वबलस्य द्विधाकरणं द्वैधम् ॥ ५ ॥ शत्रुने 42qqn भाटे 32८13 ८१४२ सहित સેનાધિપતિએ એક બાજુથી કિલ્લાની બહાર રહેવું, અને કેટલાક લશ્કરયુક્ત રાજાએ બીજી બાજુથી કિલ્લામાં રહેવું આ પ્રકારે લશ્કરના मे मा पापा तेने ५ ४ . शत्रुसंकटे सहायेच्छया सांप्रति कायतिकदुःखनिवृत्यर्थं बलवत्तरान्य-भूपाश्रयणं संश्रयः ॥ ६ ॥ શત્રુથી સંકટ જોઈ સહાયની ઈચ્છાએ તાત્કાલિક તથા ભવિષ્યના દુઃખની નિવૃત્તિ માટે બલવાન રાજાઓનો આશ્રય લેવો તે સંશ્રય
डेवाय. एते गुणा यथावसरं यथास्थानं प्रयोगार्हाः, तदेव दर्शयति ॥
ઉપર દર્શાવેલા ગુણો અવસરોમિત યોગ્ય સ્થાને પ્રયોજવા, તે पतापे छे. आत्मनश्चेन्नृपः पश्येदेष्यद्भाविफलं शुभम् । विसह्याप्यल्पहानिं वै संधिं कुर्य्याद्रुतं तदा ॥ ९ ॥ बलोपाचितमात्मानं तुष्टामात्यादिसंयुतम् । यदा जानाति भूपालस्तदाकुर्याद्धि विग्रहम् ॥ १०॥ विपक्षपक्षदलनोत्साहभृत्सर्जितं बलं । पुष्टं प्रकृष्टं जानीयादर यायात्तदा नृपः ।। ११ ।।
Jain Education International
For Personal & Private Use Only
www.jainelibrary.org
