________________
૧૬
स्वस्वामिने जयो देयः कार्यं स्वप्राणरक्षणं । दंडनायकमुत्कृष्टमित्येवं शिक्षयेद्गुरुः ।। ८९ ॥
બુદ્ધિબળથી કિંવા બાહુબળથી શત્રુ લશ્કરને તોડી પાડવું, શત્રુપક્ષનો ભરોસો રાખવો નહિ. પરાજ્યમાં જઈને જરા પણ ગાફેલ થવું નહિ, થોડું પણ શત્રુનું સૈન્ય જોઈ મોટો ઉપક્રમ કરી રાખવો. દેશ, કાળ, સૈન્ય, પક્ષ ષગુણ તથા શક્તિ જોઈને શત્રુઓની સાથે લડવું, વગર વિચારે યુદ્ધ કરવું નહિ. પોતાના રાજાને જય આપવો અને પોતાના પ્રાણનું રક્ષણ કરવું. એ પ્રકારે ઉત્તમ દંડનાયકને ગુરુ शीजवे छे.
सामान्यतः सर्वेषां कर्माधिकारिणां तत्कर्मबोधिकाः शिक्षा:
कुलीनाः कुशला धीराः शूराः शास्त्रविशारदाः । स्वामिभक्ता धर्म्मरताः प्रजावात्सल्यशालिनः ।। ९० ।। सर्वव्यसननिर्मुक्ताः शुचयो लोभवर्जिताः । समाशयाश्च सर्वेषु नृपवस्तुसुरक्षकाः ।। ९९ । परापेक्षाविनिर्मुक्ताः गुरुभक्ताः प्रियंवदाः । महाशया महाभाग्याः धर्मे न्याये सदा रताः ।। ९२ ।। अप्रमादाः प्रसन्नाश्च प्रायः कीर्तिप्रिया अपि । कर्माधिकारे योग्याः स्युरीदृशाः पुरुषाः परे ।। ९३ ।। इति सामान्यतः सर्वेषां कर्माधिकारिणांलक्षणानि स्वामिना यदि यत्कर्म न्यस्तं विश्वासतस्त्वयि अत्र प्रमादो नो कार्यों विधेयं स्वामिवांछितम् ।। ९४ ।। प्रजा न पीडनीयस्तु स्वयं पत्युर्न कर्म च । अर्जनीयं नयाद्वित्तं न हेयं सत्यमुत्तमम् ।। ९५ ।।
Jain Education International
For Personal & Private Use Only
www.jainelibrary.org
