________________
૭૩ प्रतिभूः सदृशस्तस्य भावस्तद्धर्मशक्तिता । प्रातिभाव्यं त्रिधा प्रोक्तं दृष्टिप्रत्ययदानतः ।। २३ ।।
જામીન લાયક હોવો જોઈએ. જામીનપણું અથવા જામીનના ગુણ અને શક્તિ તેને પ્રતિભાવ્ય કહે છે. તે જામીનપણુ દષ્ટિ, પ્રત્યય અને દાન, એ ત્રણ પ્રકારે જાણવું. તને યથા ય િવાને
મેનું યાયિષ્યમાં તેનું વયિષ્યામિ કૃતિ / જામીન લેણદારને કહે છે કે જ્યારે તું એ માણસને મારી પાસે માગીશ તે જ વખતે હું તને તેને બતાવીશ, એ દષ્ટિ પ્રતિભૂ કહેવાય. પ્રત્યયે યથા अयमेतत्पुत्रः सपुत्रः कुलीनोस्तीति मत्प्रत्ययेनास्मै यथायाञ्चां द्रव्यं પ્રછાયં ત્વાં વાપિ ન વંયિષ્યતિ રૂતિ નાણાં ધીરનારને જામીન કહે છે આ અમુક માણસનો પુત્ર છે, છોકરાવાળો છે, કુલવાન છે મારી ખાત્રીથી તે માગે એટલી રકમ આપ, એ તને કદાપિ ઠગે તેવો નથી, એવું કહેવું તે પ્રત્યય પ્રતિભૂ કહેવાય. તને યથા તમે प्रति किंचिद्याचसे अयं दास्यति शीघ्रमेव अन्यथैतत्कालेऽहं दास्यामि રૂતિ તું એની પાસે લગાર માગણી કરીશ કે તે તેને તુરત આપી દેશે. અને જો તે નહિ આપે તો તેની વતી હું તને આપીશ એ દાન પ્રતિભૂ કહેવાય. એ પ્રકારે જામીનગીરી ત્રણ પ્રકારની છે વિંa :गृहीतद्रव्यो निःस्वश्चेत् प्रतिभूर्धनवान्यदा । मूलं दत्वैव सर्वं तत्कुर्यात्तं निर्ऋणं तथा ॥ २४ ॥
કરજદાર ખાલી થઈ ગયો હોય અને જામીન ધનવાન હોય તો લેણદારોને જામીને દેવું આપી તેને દેવાથી મુક્ત કરવો. यदि निःस्वः प्रतिभूश्च धनवान्तदा सर्वमूलं दत्वैव तं ऋणिनं निर्ऋणं
લિતિ માવ: રૂણી નિર્ધન થઈ ગયો હોય અને જામીન ધનવાનું હોય તો તેણે સઘળું મૂલ લેણદારને આપીને તે કરજદારને
Jain Education International
For Personal & Private Use Only
www.jainelibrary.org
