________________
૬ / ધન્ય આ ધરતી
અને એ બીજાઓને સોંપી દીધું છે. તે બજાર છે કાપડનું. અલબત્ત, કાપડનું દરેકે દરેક સ્થળે મોટું અને હંમેશનું બજાર છે એ તો દેખીતું છે. પણ આપણે એ ભૂલી ગયા છીએ કે જો કોઈ પણ સ્થળે ત્યાંના સ્થાનિક બજાર માટે ત્યાંના લોકો સ્થાનિક રેષાઓમાંથી કાપડ બનાવે તો તે મિલના કાપડ કરતાં ઘણું જ સસ્તું બને અને તેથી તે સહેલાઈથી વેચી શકાય. આ રીતે કાપડ બનાવવામાં સૂતર કાંતવાનું કામ ધીમું લાગે પણ બીજી બાજુ એ કાપડ અત્યંત સસ્તું મળવાથી સરવાળે સમય દીઠ આવક ઘણી થાય અને નિવૃત્ત લોકોને તો એ કામ ઘણું પસંદ પડે. ઉપરાંત, કાપડના ઉત્પાદનને કારણે ગામના અસંખ્ય લોકોમાં નવી ખરીદશક્તિ ઊભી થતાં બીજા અનેક ધંધાની તકો ઊભી થાય અને તે બીજી. વસ્તુઓનું ઉત્પાદન તો ઘણી ઝડપથી થઈ શકે. તો દરેક જણને ધીક્તા ધંધા મળી શકે.
અત્યારની અર્થવ્યવસ્થામાં જેમને નોકરી મળેલી છે તેઓ ખરેખર તો ગુલામો છે અને એમનું નોકરી કરવાનું એક્માત્ર ધ્યેય પૈસા માવાનું છે એટલે આ અર્થવ્યસ્થામાં તેમની જિંદગી તો વેડફાઈ રહી છે. ઉપરાંત તેમને આજે આજીવિકા મળે તો પણ કાલની ચિંતા તો રહે જ છે. આ અર્થવ્યવસ્થાએ નવી પેઢી માટે બેકારી ઊભી કરી છે તો નવી પેઢીને પોતાની આજીવિકા ઊભી કરવા માટે નવો માર્ગ શોધવો પડશે અને એ કારણે નવી પેઢી અત્યારની રાક્ષસી અર્થવ્યવસ્થામાંથી છૂટી શક્શે. સ્થાનિક બજાર માટે સ્થાનિક ઉત્પાદનની અર્થવ્યવસ્થા દ્વારા તેઓ રોજગારી અને સમૃદ્ધિ બન્ને તો મેળવી શક્શે જ પણ ઉપરાંત કોઈને આજીવિકાની કદી ચિંતા ન રહેવાથી માણસ અત્યારના એક્માત્ર પૈસા કમાવાના ધ્યેયમાંથી છૂટી શક્શે અને જિદંગી સાર્થક કરી શક્શે. યુવાનોએ સ્વપ્નો વેચવાનાં નથી, સ્વપ્નો સર્જવાનાં છે.
Jain Education International
ત
For Personal & Private Use Only
www.jainelibrary.org