________________
CSC) C જ્ઞાનધારા C SSC મનાના તથા ગૃહસ્થ કે સમક્ષ કલ્પસૂત્ર કા વાચન કરના એવં સાંવત્સરિક પ્રતિક્રમણ કર્ના આદિ પ્રારંભ કર દિયા થા, કિન્તુ તબ ભી કુછ કઠોર આચારવાન સાધુ થે જો ઈસે આગમાનુકૂલ નહીં માનતે થે. ઉન્હીં કો લક્ષ્ય મેં રખ કર ચૂર્ણિકાર ને કહા થા, યદ્યપિ સાધુ કો ગૃહસ્થોં કે સમ્મુખ પર્યુષણ કલ્પ કા વાચન નહીં કરના ચાહિએ કિન્તુ યદિ પાસત્થા (ચૈત્યવાસી-શિથિલાચારી સાધુ) પઢતા હૈ તો સુનને મેં કોઈ દોષ નહીં હૈ. લગતા હૈ કિ આઠવી શતાબ્દી કે પશ્ચાત્ કભી સંઘ કી એકરૂપતા કો લક્ષ મેં રખ કર કિસી પ્રભાવશાલી આચાર્ય ને અપવાદ કાલ કી અતિમ તિથિ ભાદ્રશુકલ ચતુર્થી/પંચમી કો પર્યુષણા (સંવત્સરી) માનને કા આદેશ દિયા હો.
યદિ સંપૂર્ણ જૈન સમાજ કી એકતા કી દષ્ટિ સે વિચાર કરે તો આજ સાધુ-સાધ્વી વર્ગ કો સ્થાન ઉપલબ્ધ હોને મેં સમાન્યતયા કોઈ કઠિનાઈ નહીં હોતી હૈ. આજ સભી પરમ્પરા કે સાધુ-સાધ્વી આષાઢ પૂર્ણિમા કો વર્ષાવાસ કી સ્થાપના કર લેતે હૈ ઔર જબ અપવાદ કા કોઈ કારણ નહીં હૈ તો ફિર અપવાદ કા સેવન ક્યું કિયા જાય, દૂસરે ભાદ્રપદ શુક્લ પક્ષ મેં પર્યુષણ/ સંવત્સરી કરને સે, જો અપકાય ઔર ત્રસ કી વિરાધના સે બચને કે લિએ સંવત્સરી કે પૂર્વ કેશલોચ કા વિધાન થા, ઉસકા કોઈ ભૂલ ઉપદેશ્ય હલ નહીં હોતા હૈ. વર્ષો મેં બાલ કે ભાગને સે અપકાય કી વિરાધના ઔર ત્રસ જીવ કી ઉત્પત્તિ કી સમ્ભાવના હોતી હૈ. અતઃ ઉત્સર્ગ માર્ગ કે રૂપ મેં આષાઢ પૂર્ણિમા કો પર્યુષણ/સંવત્સરી કરના હી ઉપયુકત હૈ ઇસ મેં આગમ સે કોઈ વિરોધ ભી નહીં હૈ ઔર સમગ્ર જૈન સમાજ કી એકતા ભી બન સકતી હૈ. સાથ હી દો શ્રાવણ યા દો ભાદ્રપદ કા વિવાદ ભી સ્વાભાવિક રૂપ સે હલ હો જાતા હૈ. "
યદિ અપવાદ માર્ગ કો હી સ્વીકાર કરના હૈ તો ફિર અપવાદ માર્ગ કે અન્તિમ દિન ભાદ્રશુક્લા પંચમી કો સ્વીકાર કિયા જા સકતા હૈ. ઇસ દિન સ્થાનકવાસી, તેરાપંથી એવં મૂર્તિપૂજક સમ્પ્રદાય કે કુછ ગચ્છ તો મનાતે હી હૈ, શેષ મૂર્તિપૂજક સમાજ કો ભી ઇસ મેં આગમિક દષ્ટિ સે કોઈ બાધા નહીં આતી છે. ક્યોં કિ કાલકાચાર્ય કી ભાદ્રપદ શુકલ ચતુર્થી કી વ્યવસ્થા અપવાદિક
- ૧૪૫ છે ,
Jain Education International
For Personal & Private Use Only
www.jainelibrary.org