Page Text
________________
વિકાસવાદ અને નીતિશાસ્ત્ર
૩૧૭ નજરે પડતું હતું. હમણું એ જાતિ નષ્ટ થયેલી છે; પણ અલાં ભરી જાળવી રાખેલું હાડપિંજર અને ચામડી જોવા મળે છે. આ ડકમોલમાં સપ, પક્ષી અને સસ્તન એ ત્રણે વર્ગનાં કેટલાંક લક્ષણ છે. તે પક્ષીની માફક ઈંડાં મૂકતું હતું અને તેને ચાંચ હતી પણ ચાંચમાં દાંત હતા. વળી ચાંચ પર નાજુક ચામડી આવતી હતી અને તે પક્ષીના જેવી કઠિન ન હતી. આંગળાં પાંચ હાઈ પક્ષી જેવાં હતાં. અર્થાત ભિન્ન ન હતાં. ડકલની માદા ઈંડા મૂકતી હતી પણ ઈંડાંમાંથી બચ્ચાં બહાર નીકળ્યા પછી તે તેને પિતાની કેડ સાથે દબાવી રાખી દૂધ પાતી હતી. ચમત્કાર જેવું એ હતું કે તેને સ્તન નહોતાં. તે પિતાની ફૂખ દબાવતી કે તેના રોમર ધમાંથી દૂધ બહાર આવતું અને બચ્યું તેનું પાન કરતું. તેને રડતાં આવડતું ન હતું અને સર્પના જેવા પૂંછડી હતી. આ પ્રાણી સપ, પક્ષી અને સસ્તન જાતિના સારરૂપ છે. આ પક્ષી અને માણસ એ બે જાતિના છેડા છે. આ પરથી એ છેડા ગમે તેટલી ભિન્ન હોવા છતાં તેમનું મૂળ એક જ તળિયેથી નીકળેલું છે એમ સમજવામાં મુશ્કેલી નહિ નડે.
જિજ્ઞાસુજન ફર્ગ્યુસન કોલેજના જીવશાસ્ત્ર વિષયક સંગ્રહાલયમાં એ વિલક્ષણ ડકમલનું હાડપિંજર જોઈ શકે તેમ છે.
પ્રથમ નરજાતિ અવિચારી, સ્વાથી અને તાત્કાલિક સુખાભિલાપિ હતી; પણ તેને વિકાસ થતાં થતાં હાલમાં વિચારી, સુસંસ્કૃત, પરાર્થ માટે સ્વાર્થ ત્યાગ કરનાર, નિત્ય સુખ માટે અનિત્ય કે ક્ષણિક સુખને ત્યાગ કરનાર જે સમાજપ્રિય મનુષ્ય પ્રાણ આપણ નજરે પડે છે તેની ઉત્પત્તિ થઈ છે.
વિકાસવાદીઓની ઉપરોક્ત ઉપપત્તિને સૂક્ષ્મ વિચાર કરતાં તેમાં પ્રથમ દર્શને નીચે પ્રમાણેની અપૂર્ણતા નજરે પડે છે.
(૧) વિકાસવાદીઓ જડમાંથી જીવની ઉત્પત્તિ શી રીતે થઈ તે સારી રીતે કહી શકતા નથી. જડમાં અને જીવમાં રહેલે તફાવત એટલો બધો છે કે, એમ કહેવાની જરૂર લાગે છે કે, પદાર્થોની એ અત્યંત ભિન્ન જાતિ છે અને તેને જન્મ ભિન્ન રીતે થયેલ છે. સજીવ પ્રાણીના નખ જડ હોય છે અને તેમનાં
Jain Education International
For Personal & Private Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 005588 |
| Book Title | Nitishastra Pravesh |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Gordhandas Kahandas Amin |
| Publisher | Gurjar Granthratna Karyalay |
| Publication Year | 1937 |
| Total Pages | 606 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 9 MB |