Nitishastra Pravesh

SR No.: 005588
Original Sutra Author: N/A
Author: Gordhandas Kahandas Amin
Publisher: Gurjar Granthratna Karyalay
Publication Year: 1937
Total Pages: 606
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati
File Size: 9 MB

Page 335

૩૦૩
નૈતિક ગૃહીત સિધ્ધાંત અને તાર્કિક પુરાવા અહીં કહ્યા સિવાય રહી શકાય તેમ નથી કે, સામાન્ય માસે પણ એ વૃત્તિ સાથે કરવા પ્રયત્ન કરવા જોઈ એ. ભવિષ્યના જગતમાં નીતિનું નામનિશાન રહેવાનું નથી માટે હમણાં અતીતિમાન બનવું ન જોઈ એ. જગતમાં ભવિષ્યમાં સ` પ્રાણી મરવાનાં છે માટે હમણાં જ આપધાત કરવે! એ શાણપણ નથી. પ્રલયકાળે જ્ઞાન' જેવી વસ્તુ રહેવાની નથી માટે હમણાં જ્ઞાનનું વિસ્મરણ કરવું સમજણભર્યું નથી, કતવ્ય શું છે તે આપણે જાણીએ છીએ તે ? ત્યારે આપણે તેનું પાલન કરવું જોઈ એ, પછી ભલે આત્મા અમર હૈ કે ન હો. અમર હશે ! આપણે આ જગતમાં જેટલી આત્મિક ઉન્નતિ કરી લઈશું તેટલી ભાવી જન્મમાં ઉપયાગી થશે અને ધીમે ધીમે આત્મપ્રાપ્તિ થશે, ઠીક, કરે કે દેહનો નાશ થવા સાથે આત્મા પણ નાશ પામે છે. પ તેથી શું ? આત્માના ભવિષ્યમાં નાય થવાનેા છે માટે હમણાં જ તેને પાપાચરણ કરી મલિન બનાવી દેવે ? ભવિષ્યમાં ઘર તૂટી પડવાનું છે માટે અત્યારથી ત્યાં છાણસૂત્રના ઢગલા કરવા ? આ સર્વે ખરું હોય તાપણું કબૂલ કરવું જોઈ એ કે, સામાન્ય માણુસની વૃત્તિ કામલ હાય છે, તેને ઈશ્વરના સ્તત્વ અને ખાત્માના અમરત્વના આધારની આવશ્યકતા જણાય છે. પેાતાનું, પેાતાની માતાનું, સ્ત્રીનું, બાળકનું અને એક દર જગતનું ભવિષ્યમાં શું થશે એ પ્રશ્નનેા વિચાર કેાઈ પણ સહૃદયીને ગાંડા બનાવી દે છે. આ સબંધમાં સૃષ્ટિશાસ્ત્રના ઉત્તર અત્યંત ભયંકર, ઉદાસ, નિરાશાજનક છે, સૃષ્ટિશાસ્ત્ર કહે છે, ‘ભવિષ્યમાં કંઈપણ રહેવાનું નથી, તમારે સ પ્રેમ નૃથા જશે, તમારા સ્વાર્થ ત્યાગ કેવળ ગાંડપણ છે, તમારી આશા ભ્રમમૂલક છે. ' પણ આ ઉત્તરને સત્ય માનવાની વાત કઠિન છે. એ ઉત્તરમાં શાંતિ નથી, સમાધાન નથી, માણસને જોઈ એ છે તે નથી. તે ખરે। હાય તાપણુ અમારે જો તે નથી. ‘અમે તેા અમારી નૈતિક આકાંક્ષાને જ ખરી માનીને ચાલીશું, ' એમ મળ અને સહૃદય વૃત્તિના માણસ કહેશે અને એમાં કંઈ ખાટું પણ જણાતું નથી.
સર્વ વાતનું યથાયેાગ્ય નિયમન કરનાર અને જગતના નાવને અયોગ્ય દિશાએ ખેંચાઈ જતુ અટકાવનાર કેાઈ ઈશ્વર છે, જગતનું