________________
ચંદ્રકળા પદ્મિની.
પ્
ચંદ્રકળાની સૂચના ગુણચન્દ્રે સ્વીકારી, ચૈત્યની આસપાસ રહેલા નિષિ બંને Éમન કરવા શ્રીચંદ્રને સ્મરણ આપ્યુ. શ્રીચંદ્ર ચૈત્યની પ્રક્ષિણમાં આવેલા પ્રત્યેક જિનબિંબને નમતો, અને ત્યાં ચિતરેલાં ચમત્કારી ચિત્રને જોતા જેતે વિલંબથી ચૈત્યારે આવ્યા. બાહેર નીકળતાં ગુદ્રે કહ્યું, 'મિત્ર ! ક્ષણવાર અહીં વિશ્રાંત થાઓ. ગુણ: ના કહેવાથી શ્રીચંદ્ર ત્યાં બેઠા, તેવામાં વિદ્યુતની જેમ ચળકાટ મારતી ચંદ્રકળા જોવામાં આવી, કળાતુર શ્રીચંદ્ર તેને ોતાંજ ચમકી ગયા, એ ખરેખરી પદ્મિની છે, એમ તેના જાણવામાં આવ્યું. જેમ ચમક લેહને ખેચે, તેમ તેણીનાં સૌંદર્યે શ્રાચંદ્રના હૃદયને ખેંચી લીધું. સમુદ્રના તરંગ જેમ ચંદ્રની ચંદ્રિકા જોષ્ટ ઉછળે, તેમ તેનું ચપળ ચિત્ત ચંદ્રકળાને જોઇ ઉછળવા લાગ્યું, પદ્મિની ચંદ્રકળાને બ્લેઇ શ્રીચંદ્રને સહા માહુનાં ઉડ્ડય થયા. તેણે હૃદયમાં ચિંતવ્યું કે, “ અહા ! ધ્રુવુ સુંદર મુખ છે ? નયન, અને લલાટ કેવાં વિશાળ છે ? ચંદ્રમાં કલંક છે, અને આ રમણીને મુખચંદ્ર નિષ્કલંક છે, તેણીના કાન હિંડેળા સમાન શેાભે છે, રસનામાં અમૃતનું સરાવર છે, અધરની રતાશ અદ્ભુત છે, રતિતિ મદનને પણ આવા રૂપને ભાગવવાનું ભાગ્ય નહીં હાય, રંભા ઉર્વશી વિગેરેને રચનારા વિધિએ આ બાળાનું રૂપ નિર્માણ કરવાને તેમાં અભ્યાસ કર્યો હશે. મેં અનેક સુંદરીએ અવલાકી છે, પણ આ રમણીમાં મારૂં પ્રેમાળ મન લલચાય છે. આ પ્રમાણે ચિતવતા શ્રીચ ંદ્રને જોઇ ગુંદ્ર ખુશી થયા. તેણે જાણ્યું કે, મનની ધારણા સ×ળ થાય, એમ મિત્રની મતેવૃત્તિ ખે ંચાણી છે, પછી શ્રી ગુણચ ંદ્રને કહ્યું, મિત્ર ! ચિત્ત દુનય છે; તે રાયુ શંકાતું નથી, જ્યાં સ્નેહના વિકાર થયા, ત્યાં તે મર્કેટની જેમ ચપલ થઇ દોડે છે, આ સંસારમાં ધીર, અને વીર પુરૂષા કરાડે! હશે, પણ ચપળ ચિત્તને વશ કરનારા વિનં રલા હાય છે, તેવા પુરૂષોને સહઅવાર ધન્ય છે. કાર્મવકારની ઉત્પત્તિની ભૂમિ છે. મ નની વિકલ્પનારૂપ સમુદ્રમાં જેતુ વિવેકરૂપ નાવ ચાલતું હાય, પણ જો તે વચમાં આવતાં કામદૅવરૂપ પર્વતની સાથે અથડાઇ ભાંગે નહીં, તે તેવા પુરૂષને બહુ માન મળે છે. સ્ત્રીના મુખરૂપ ચંદ્રને દેખી જેના પ્રેમજળની વૃદ્ધિ ન થાય, અને તારૂણ્ય વરૂપ સમુદ્ર ગજેનાથી ગાજે નહીં, તે પુરૂષ સિદ્ધિને પામે છે. જ્યાં સુધી રમણીનાં કટાક્ષ, હ્રદયમાં વાગ્યાં નથી, ત્યાં સુધી પુરૂષને લજ્જા, વિનય, યશ, અને પુરૂષાર્થ રહે છે. મિત્ર ગુણુચદ્ર આ કાઇ એ મારા અવિકારી હદયને વિકારી કં છે, હવે અહીં રહેવુ મને યેાગ્ય લાગતું નથી, જ્યાં આવી સુંદર સ્ત્રીએ આવતી હાય, ત્યાં સત્પુરૂષોએ રહેવું ન જોઇએ; આ પ્રમાણે કહી શ્રીચંદ્ર ગુને લઇ ત્યાંથી ચાલી નીકળ્યેા.
શ્રીચંદ્ર નગરના દ્વાર આગળ પાછા આવ્યા. મિત્રને પદ્મિની સ્ત્રીનો પ્રાપ્તિ કરાવવાની ઇચ્છાવાળા ગુરુદ્રે પાછળ જોયુ. પણ ચંદ્રકળા તેની સખી ચતુરા કે કાઈ દાસ દાસી જોવામાં આવ્યાં નહીં. તેણે ચિતવ્યું કે, હવે વિલંબ શી રીતે કરવા ? ચંદ્રકળાના કાંઇ પણ ખબર આવ્યા નહીં, તથાપિ તેણે મનમાં ધાર્યું કે, કઇ યુક્તિથી મિત્ર શ્રીચદ્રને 'અહિં રા, તે વખતે કાર્ય સિદ્ધ થાય. શુદ્ર આ પ્રમાણે વિચાર કરતા હતા, તેવામાં દૈવયોગે ત્યાં એક મૃદંગને નિ સાંભળવામાં આવ્યા. તે સાંભળતાંજ ગુચદ્રે કહ્યું, મિત્ર ! અહીં સંગીત થાય છે, જરા વાર સાંભળીએ, એમ કડી તેણે આગ્રહ કર્યો, એટલે શ્રીદ
Jain Education International
For Personal & Private Use Only
www.jainelibrary.org