Page Text
________________
બંધનકરણ
૪૩
સૂક્ષ્મસં૫રાય સુધીનાને છાઘસ્થિક કષાયિક પણ હોય છે. અને અયોગીકેવલીઓ અને સિદ્ધોને કેવલિક અલેશ્ય પણ છે. પરંતુ અહીં જે સલેશ્ય છે. તે જ લેવાય છે. તે જ બંધ આદિનું કારણ છે. અને સૂક્ષ્મ બાદર પરિસ્પદ રૂપ ક્રિયાત્મક યોગસંજ્ઞક કહેવાય છે. વીર્યશબ્દના પર્યાયો આ છે. પંચસંગ્રહ-૨, ગાથા-૪ “નોનો વિવુિં થાનો ઉછાહ
વિશ્વનો તા પેટ્ટા | સત્તા સામત્ય વિય. નોવાસ રવતિ પમ્બાયા '' અર્થ :- જોગ, વીર્ય, સ્થામ (બળ) ઉત્સાહ, પરાક્રમ, ચેષ્ટા, શક્તિ સામર્થ્ય આ જોગ શબ્દના પર્યાયો છે. (યંત્ર નં જૂઓ) હવે આ વીર્યભેદની કાર્યભેદથી સંજ્ઞાભેદ જીવપ્રદેશને વિષે તરતમતાથી રહેવાનું કારણ કહે છે.
परिणामालंबणगहणसाहणं तेण लद्धनामतिगं । कज्जब्भासण्णोण्ण-पवेसविसमीकयपएसं ॥ ४ ॥ परिणामाऽऽलम्बनग्रहणसाधनं तेन लब्धनामत्रिकम् ।
कार्याभ्यासाऽन्योन्य-प्रवेशविषमीकृतप्रदेशम् ॥ ४ ॥ ગાથાર્થ :- પરિણામે, આલંબન ને ગ્રહણ એ ત્રણ ક્રિયામાં સાધનરૂપ (હતુરૂપ) અને તે કારણે મનયોગ, વચનયોગ ને કાયયોગ એ ત્રણ નામને પ્રાપ્ત કરેલ છે. જેણે, તથા કાર્યાભ્યાસ અને જીવપ્રદેશોના અન્યોન્ય પ્રવેશ વડે કરીને વિષમ કર્યા છે, જીવપ્રદેશો જેણે એવા (ત્રણ વિશેષણવાળો) યોગ છે.
ટીકાર્થ :- વીર્ય પરિણામ, આલંબન, ગ્રહણરૂપ સાધન તે હેતુ વડે પ્રાપ્ત ત્રણ નામ, અર્થાનુસારી જેના વડે તે પ્રમાણે સિદ્ધ થાય છે. તે આ પ્રમાણે તે યોગસંજ્ઞક વીર્ય વિશેષણ વડે ઔદારિકાદિ શરીર પ્રાયોગ્ય પગલોને જીવ પ્રથમ ગ્રહણ કરે છે, અને ગ્રહણ કરીને દારિકાદિ રૂપે પરિણમાવે છે.
(વીર્ય ભેદ સ્થાપના (ગાથા-૩ના આધારે) યંત્ર નંબર-૬ )
વીર્ય
અલેશ્ય
સલેશ્ય
ક્ષાયિક
અયોગીકેવલી- સિદ્ધને
ક્ષાયોપથમિક છદ્મસ્થોને
ક્ષાયિક (સયોગીને)
અભિસંધિજ
અનભિસંધિજ
અકષાયિક (ઉપશાંતમોહ) ક્ષીણમોહીને
સકષાયિક (સુક્ષ્મસંપરાય સુધીનાને)
અભિસંધિજ
અનભિસંધિજ અભિસંધિજ
અનભિસંધિજ
Jain Education International
For Personal & Private Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 005572 |
| Book Title | Karm Prakruti Part 01 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Kailashchandravijay |
| Publisher | Rander Road Jain Sangh |
| Publication Year | |
| Total Pages | 550 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 14 MB |