Page Text
________________
૩૯૨ : તવત્રયી–મીમાંસા.
ખંડ ૨ જૈનદર્શન વેદાંતાદિદર્શનેંસે ભી પૂર્વકા હૈ તબહીતે ભગવાન વેદવ્યાસ મહર્ષિ બ્રહ્મસૂત્રમેં કહતે હૈ. “નૈકમિન્નડ સંભવાત”
વેદવ્યાસકે સમય પર જનમત થા તબતે ખંડના ઉદ્યોગ કિયા ગયા. યદિ નહીં થા તે ખંડન કંસા ઔર કિસકા?
વેદે અનેકાંતવાદકો મૂલ મિલતા હૈ, વેદાંતાદિક દર્શનશાસ્ત્રકા ઔર જેનાદિ દશનેંકા કૌન મૂલ હૈ યહ કહ કર સુનાતા હું-ઉચ્ચશ્રેણિકે બુદ્ધિમાન લેકે માનસનિગૂઢ વિચાર હી દર્શન છે. જેમેં અજાતવાદ, વિવર્તવાદ, દષ્ટિસુષ્ટિવાદ, પરિણામવાદ, આરંભવાદ, શુન્યવાદ, આદિ દાર્શનિકે કે નિગૂઢ વિચાર હીં દર્શન છે, તબ તે કહના હી હોગા કિ ચણિકી આદિસે જૈનમત પ્રચલિત હૈ.
- સજજને? અનેકવાંદ તે એક ઐસી ચિજ હૈ ઉસે સબકે માનના હોગા ઓરકેને માનાભી હૈ. દેખિયે “સર્વ નિર્વિવનીયંકાત” કહનાહી હોગા કિસી પ્રકારશેં સત્ હેકર ભી વહ કિસી પ્રકારશું અસત્ હૈ તે અબ અનેકાન્ત માનના હી સિદ્ધ હે ગયા, નિયાયિક–તમ કે તેજેડભાવ સ્વરૂપ કહતે હૈ. વેદાંતિક જેર-સેરસેં ખંડન કરતે હૈ. જેનસિદ્ધાંત-કિસી પ્રકારશે ભાવરૂપ કહતે હૈ, ઔર કિસીપ્રકારસેં અભાવરૂપ ભી કહતે હૈ તે અબ દેનકી લડાઈમેં જૈનસિદ્ધાંત હી સિદ્ધ હે ગયા. કોંકિ દેને સચ્ચ નહી, પરંતુ જેનસિદ્ધાન્ત હી સચ્ચ હે.
ઇસી રીતિ પર કેઈ કેઈ આત્માકે જ્ઞાન સ્વરૂપ કહતે હૈ, ઔર કઈ જ્ઞાનાધાર સ્વરૂપ બોલતે હૈ, તબ તે કહના હી કયા જોંકા અનેકાંતવાદ હી પાયા ગયા.
ઈસી રીતિપર કે જ્ઞાન કે દ્રવ્ય સ્વરૂપ માનતે તે કઈ વાદી–ગુણસ્વરૂપ માનતે હે. .
કઈ જગતકે ભાવસ્વરૂપ કહતે , તે કેઈ શન્ય સ્વરૂપ બતાતે હૈ, તબ તો અનેકાંતવાદ અનાયાસસે સિદ્ધ હે ગયા.
કેઈ કહતે હે ઘટાદિ દ્રવ્ય હૈ. ઔર ઉનમેં રૂપ, સ્પશદિ ગુણ હૈ દૂસરા વાદિ કહતા હૈ કિ. દ્રવ્ય કઈ ચીજ નહીં હૈ વહ તે ગુણ સમુદાય
કેઈ કહતા હૈ કિ આકાશ નામક શબ્દજનક એક નિરવયવ દ્રવ્ય હૈ, અન્યવાદી કહતા હૈ કિ વહ તે શૂન્ય હૈ. કે વાદી કહતા હૈ કિ, ગુરૂત્ત્વ ગુણ
Jain Education International
For Personal & Private Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 005563 |
| Book Title | Tattvatrai Mimansa Part 1 and 2 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Amarvijay |
| Publisher | Jain Sangh Samast |
| Publication Year | 1932 |
| Total Pages | 1174 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 22 MB |