________________
વ્યાખ્યાન બીજું : વિશદ દાર્શનિક પરિપ્રેક્ષ્ય
૧૩૩
ટિપ્પણો : વ્યાખ્યાન બીજું
१. यो यच्छ्रद्धः स एव सः । - म. गाता १७.३D २. आत्मा वा अरे द्रष्टव्यः श्रोतव्यः मन्तव्य: निदिध्यासितव्यः । – बृहदारण्यक-उपनिषद् २.४.५
आत्मनस्तु कामाय सर्वं प्रियं भवति । - बृहदारण्यक-उपनिषद् २.४.५ सने ४.५.६
दर्शनाद्वर्णनाच्चाथ रूढा लोके कविश्रुतिः । - म तौत ५. शीलवृत्तफलं श्रुतम् । – महाभारतम् २.५.१०१
त्रयी सांख्यं योगः पशुपतिमतं वैष्णवमिति प्रभिन्ने प्रस्थाने परमिदमदः पथ्यमिति च । रुचीनां वैचित्र्यादृजुकुटिलनानापथजुषां
नृणामेको गम्यस्त्वमसि पयसामर्णव इव || -- शिवमहिम्न:स्तोत्रम् 9405 ७ ७. किं वा तेषां साम्प्रतं येषामतिनृशंसप्रायोपदेशनिघृणं कौटिल्यशास्त्रं प्रमाणं
अभिचारक्रियाकूरैकप्रकृतयः पुरोधसो गुरवः । - कादम्बरी ८. भारहं रामायणं भीमासुरक्कं कोडिल्लियम्... । – नन्दीसूत्रम्
श्रेयान्स्वधर्मो विगुणः परधर्मात्स्वनुष्ठितात् । - (भ. [ीत। ३.३५ अन्धं तमः प्रविशन्ति येऽविद्यामुपासते ।।
ततो भूय इव ते तमः य उ विद्यायां रताः ॥ - ईशावास्योपनिषद् ९ ११. विद्यां चाविद्यां य यस्तद् वेदोभयं सह ।
अविद्यया मृत्यु तीर्ला विद्ययाऽमृतमश्नुते ॥ - ईशावास्योपनिषद् ११ १२. भ्रामयन् सर्वभूतानि यन्त्रारूढानि मायया । - म. साता १८.६१B १३. न वाचं विजिज्ञासीत, वक्तारं विजिज्ञासीत । – कौषीतकि-ब्राह्मण-उपनिषद् ३.८ १४. बुद्धियुक्तो जहातीह उभे सुकृतदुष्कृते । - (. ollता २.५०A १५. इन्द्रियाणि पराण्याहुरिन्द्रियेभ्यः परं मनः ।
मनसस्तु परा बुद्धिर्यो बुद्धेः परतस्तु सः ॥ - म. गीता ३.४२ १६. नेति कौटिल्यः - मन्त्रशक्तिश्श्रेयसी । प्रज्ञाशास्त्रचक्षुर्हि राजा अल्पेनापि प्रयत्नेन मन्त्रमाधातुं
शक्तः, परानुत्साहप्रभाववतश्च सामादिभियोंगोपनिषद्भ्यां चातिसन्धातुम् । - अर्थशास्त्रम् ९.१.१३-१५ (अर्थ : "न" योम टिल्य ४ छ : “भंत्रशस्ति यढियाती छ; ॥२९॥
Jain Education International
For Personal & Private Use Only
www.jainelibrary.org