Samachari Prakaran Part 01

SR No.: 005547
Original Sutra Author: N/A
Author: Pravinchandra K Mota
Publisher: Gitarth Ganga
Total Pages: 296
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati
File Size: 6 MB

Page 106

ઈચ્છાકાર સામાચારી/ ગાથા : ૧૬.
गाथा:
पढम इच्छाकारो तत्तो आणा तओ अ अभिओगो । जोग्गे वि अणुवओगा खरण्टणा होइ खलियम्मि ।।१६।।
छाया:
प्रथममिच्छाकारस्तत आज्ञा ततश्चाभियोगः । योग्येऽप्यनुपयोगात्खरण्टना भवति स्खलिते ।।१६।। मन्वयार्थ :
पढम इच्छाकारो-प्रथम २७15२, तत्तो आणा-त्यारपछी भाशा तओ अ अभिओगोसते त्यारपछी अभियोगमति२७ ७di st 4. अणुओगा खलियम्मि-अनुपयोगथी पतित थयेला मेवा जोग्गे वि-योग्यम ५ खरण्टणा होइ=42 थाय छ=s6l२ शहाथी 648ो अपाय छे. ।।१६।। गाथार्थ:
પ્રથમ ઈચ્છાકાર, ત્યાર પછી આજ્ઞા અને ત્યાર પછી અભિયોગ. અનુપયોગથી અલિત થયેલા એવા યોગ્યમાં પણ ખરંટના થાય છે. ll૧૬ll टोs:
पढमं ति । अयोग्येन सह संवास एव न कर्त्तव्य इत्युत्सर्गः । यदि तु बहुस्वजनादिकारणप्रतिबद्धतया स परित्यक्तुं न शक्यते तदा तस्य प्रथममिच्छाकारः कर्त्तव्यः । ततोऽपि कार्यमकुर्वत आज्ञा । ततोऽप्यकुर्वतः पदैकदेशे पदसमुदायोपचारादभियोगो बलाभियोग इत्यर्थः 'कार्य' इति शेषः । तथा च चूर्णिकृतोक्तम् - ‘जो पुण खग्गूडो तंमि आणावि बलाभिओगो वि कीरइ, तंमि वि पढम इच्छा पउज्जति जदि करेइ सुंदरं । अह ण करेइ ताहे बलामोडीए कारिज्जइ । तारिसा ण संवासेयव्या । अह ते भायाभागिणेज्जादी वा ण तरंति परिच्चाएउं ताहे आणाबलाभिओगो वि कीरइ' इति । इयं च व्यवस्था - यः स्वजनादिरयोग्योऽनिच्छन्नपि गुर्वादिभयेन बिभेति कुललज्जया वा प्रत्यावर्त्तते तं प्रति द्रष्टव्या । यस्त्वाज्ञाबलाभियोगेन न कथमपि प्रत्यावर्त्तते प्रत्युत प्रकामं प्रकोपभाग् भवति तं प्रति न तदौचित्यम् । उक्तं च पञ्चाशके "गाढाजोग्गे उ पडिसेहो' इति । सूक्तमपि -
“उपदेशो हि मूर्खाणां प्रकोपाय न शान्तये । पयःपानं भुजङ्गानां केवलं विषवर्धनम्” ।। इति । टीमार्थ :
‘पढमं ति' । मे या प्रति छे.
અયોગ્યની સાથે સંવાસ જ ન કરવો જોઈએ, એ પ્રમાણે ઉત્સર્ગ છે. પરંતુ જો બહુસ્વજનાદિના કારણે પ્રતિબદ્ધપણું હોવાથી તેને છોડવો શક્ય નથી, ત્યારે તેને પ્રથમ ઈચ્છાકાર કરવો જોઈએ, ત્યાર
१. पंञ्चा० १२-९ गाढायोग्ये तु प्रतिषेधः ।