________________
४१
7શિક્ષાવિંશિકા
પરિણમન કરવામાં તે યત્ન કરે છે, અને તેમ તેમ તેનું ભાવ આરોગ્ય વધે છે. તેથી જ તેની આસેવનશિક્ષા સુખનું કારણ બને છે.
યતિને નક્કી તત્ત્વસંવેદનજ્ઞાન હોય છે તેની પુષ્ટિ અન્ય દર્શનકારોના મત દ્વારા કરતાં કહે છે કે “અન્ય વડે પણ ઋષિઓને વેદ્યસંવેદ્યપદ” કહેલું છે. અહીંવેદ્યસંવેદ્યપદનો અર્થ સમ્યકત્વકાલીન વેદ્યસંવેદ્યપદ ગ્રહણ કરવાનો નથી, પરંતુ તત્ત્વના સંવેદનકાળમાં વર્તતું વેદ્યસંવેદ્યપદ ગ્રહણ કરવાનું છે. અને તેની વ્યુત્પત્તિ આ પ્રમાણે છે - વેદ્ય=વેદનીય, તેનું સમ્યગ્ વેદન છે જેમાં તે વેઘસંવેદ્યપદ. અહીં વેદનીય શબ્દથી જ્ઞાનના વિષયભૂત પદાર્થો ગ્રહણ કરવાના છે, અને તે પદાર્થોનું કષાયોના સ્પર્શ વગર સમ્યગ્ વેદન મુનિને થાય છે. તેથી તેઓને વેદનીય પદાર્થનું સમ્યગ્ વેદન વર્તે છે અને તે જ તત્ત્વસંવેદનરૂપ 9.1193-9911
અવતણિકા:
પંદરમી ગાથામાં બતાવ્યું કે યતિની દુષ્કર પણ આસેવનશિક્ષા સુખનો હેતુ થાય છે. ત્યાર પછી ગાથા-૧૬માં તેનું કારણ બતાવતાં કહ્યું કે યતિને તત્ત્વસંવેદન નામનું જ્ઞાન છે, તેથી તેઓની આસેવનશિક્ષા સુખનો હેતુ બને છે. હવે તે યતિની આ શિક્ષા કયા ક્રમથી ભાવરોગના નાશ દ્વારા સુખનો હેતુ બને છે, તે બતાવતાં કહે છે -
पढममहं पीई वि हु पच्छा भत्ती उ होइ एयस्स । आगममित्तं हेऊ तओ असंगत्तमेगंता ॥१७॥ प्रथममथ प्रीतिरपि खलु पश्चाद्भक्तिस्तु भवत्येतस्य I आगममात्रं हेतुस्ततोऽसंगत्वमेकान्तात्
||૭||
અન્વયાર્થ:
(આસેવનશિક્ષામાં) યજ્ઞ આને=યતિને પમમાં પ્રથમ પી વિ હોર્ પ્રીતિ જ થાય છે પછા ૩ પાછળથી વળી મત્તૌ ભક્તિ થાય છે. તો ત્યાર પછી આગમમિત્તે હે આગમમાત્ર હેતુ હોય છે (અને ત્યાર પછી) અસંગત્તમેöતા એકાન્તથી અસંગતારૂપ (આસેવનશિક્ષા છે).
* હૈં =વાક્યાલંકાર તરીકે વપરાયો છે.
વિ ‘જ’કાર અર્થક છે.
* ‘અથ’ શબ્દ આસેવનશિક્ષાના ચાર ભેદોના પ્રારંભ અર્થમાં છે.
Jain Education International
For Personal & Private Use Only
www.jainelibrary.org
