________________
૮૨
વીરસ્તુતિરૂપ દોઢસો ગાથાનું સ્તવન | ઢાળઃ ૪/ ગાથા : ૧૫
ગાથા :
સદારભમાં ગુણ જાણીએ, અસદારભનિવૃત્તિ;
અરમણિકતા ત્યાગે ભાષી, ઈમ જ પ્રદેશી પ્રવૃત્તિ. સુખ૦ ૧૫ ગાથાર્થ –
સદારંભમાં અસદારંભી એવા ગૃહસ્થથી સેવાતા દ્રવ્યસ્તવરૂપ સદારંભમાં, અસદારંભની નિવૃત્તિરૂપ ગુણ જાણીજે=જાણવો. ઈમ જ એ રીતે જ દ્રવ્યસ્તવમાં અસદારંભની નિવૃત્તિ થાય છે એ રીતે જ, અરમણિકતાના ત્યાગે પ્રદેશની પ્રવૃત્તિ પ્રદેશ રાજાની પ્રવૃત્તિ, ભાષી છે શાસ્ત્રમાં કહેલ છે. II૪/૧૫ll ભાવાર્થ
શ્રાવક કે આદ્ય ભૂમિકામાં રહેલા ભદ્રક પ્રકૃતિવાળા જીવો જે સંસારની પ્રવૃત્તિઓ કરે છે તે અસદારંભરૂપ છે; કેમ કે તે સર્વ પ્રવૃત્તિઓમાં તે તે વિષયો પ્રત્યેના રાગાદિ ભાવો પોષાય છે અને તે જીવો જ્યારે ભગવાનની પૂજા કે સુપાત્રદાનાદિ કરતા હોય ત્યારે તે પ્રવૃત્તિ સદારંભરૂપ છે; કેમ કે તે પૂજાના કે દાનના પ્રવૃત્તિકાળમાં વીતરાગના કે ગુણવાન પુરુષના ગુણ પ્રત્યેના પક્ષપાતવાળું ચિત્ત વર્તે છે. શ્રાવકની આ સદારંભની પ્રવૃત્તિથી અસદારંભની નિવૃત્તિ થાય છે; કેમ કે અસદારંભકાળમાં વર્તતા ભાવોથી વિપરીત ભાવો સદારંભકાળમાં વર્તે છે.
વળી સદારંભમાં અસદારંભની નિવૃત્તિ થાય છે તે પ્રદેશ રાજાના કથનને કહેનારા આગમ વચનથી દઢ કરે છે. સદારંભમાં અસદારંભની નિવૃત્તિ થાય છે એ રીતે જ પ્રદેશ રાજાની પ્રવૃત્તિને “અરમણિકતાના ત્યાગે” આગમમાં કહી છે. આશય એ છે કે પ્રદેશીરાજા ધર્મ પામ્યા પછી જે દાનાદિ કરતા હતા તે અરમણિકતાના ત્યાગવાળી પ્રવૃત્તિ હતી અર્થાત્ પૂર્વમાં પ્રદેશ રાજાની પ્રવૃત્તિ મોક્ષમાર્ગને અનુકૂળ ન હતી તેથી આત્માના હિતનું કારણ ન હતી તેથી અરમણીય હતી. અને ધર્મ પામ્યા પછી યોગ્ય જીવોને બીજાધાનનું કારણ બને તે રીતે વિવેકપૂર્વક દાનાદિની પ્રવૃત્તિ કરતા હતા તેથી પૂર્વની અરમણિકતાના ત્યાગવાળી પ્રદેશ રાજાની પ્રવૃત્તિ હતી. તેથી એ ફલિત થાય કે અસદારંભના
Jain Education International
For Personal & Private Use Only
www.jainelibrary.org
