________________
વીરસ્તુતિરૂપ દોઢસો ગાથાનું સ્તવન | ઢાળ : ૪ | ગાથા : ૧૫-૧૬-૧૭
સેવનરૂપ જે અ૨મણિકતા હતી તેના ત્યાગથી પ્રદેશીરાજાની દાનાદિની પ્રવૃત્તિ હતી. તેમ વિવેકવાળી દાનાદિરૂપ દ્રવ્યસ્તવની પ્રવૃત્તિ અસદારંભના નિવૃત્તિ ગુણવાળી છે. II૪/૧૫મા
અવતરણિકા :
દાન-દેવપૂજાદિ દ્રવ્યસ્તવ અસદારંભની નિવૃત્તિના ફળવાળા છે તેની પુષ્ટિ કરવા અર્થે જ કહે છે
૩
11211 :
લિખિત શિલ્પશત ગણિત પ્રકાશ્યાં, ત્રણે પ્રજાહિત હેત; પ્રથમ રાય શ્રીઋષભજિહિંદે, તિહાં પણ એ સંકેત.
ગાથાર્થ ઃ
લિખિત=લેખન કળા, શિલ્પશત=સો શિલ્પો અને ગણિત ત્રણેય પ્રથમ રાજા એવા ઋષભદેવ ભગવાને પ્રજાના હિતના હેતુથી પ્રકાશ્યા છે, તેમાં પણ=આ ત્રણેયના પ્રકાશનમાં પણ, એ સંકેત છે=અસદારંભની નિવૃત્તિનો સંકેત છે. II૪/૧૬||
ભાવાર્થ :
ઋષભદેવ ભગવાને આલોકમાં અને પરલોકમાં પ્રજાનું હિત થાય તે અર્થે લેખનકળા, શિલ્પકળા અને ગણિતશાસ્ત્રનું પ્રકાશન કર્યું જેથી કલ્પવૃક્ષના અભાવમાં પ્રજા પરસ્પર લડીને વિનાશ ન પામે પરંતુ ઉચિત જીવનવ્યવસ્થા જીવીને ધર્મને અનુકૂળ ભૂમિકાને પ્રાપ્ત કરે. આ રીતે આ ત્રણ કળા શિખવાડવા પાછળ ભગવાનનો આશય પ્રજાને પરસ્પર કલહ કરીને વિનાશ થતા અટકાવવાનો હતો. તેથી જેમ ભગવાને ત્રણ કળા શિખવાડીને અસદારંભની નિવૃત્તિ કરાવી તેમ દાન-દેવપૂજાદિ દ્રવ્યસ્તવ પણ અસદારંભની નિવૃત્તિ કરાવનાર છે. II૪/૧૬||
Jain Education International
સુખ૦ ૧૬
અવતરણિકા :
પૂર્વમાં કહ્યું કે અસદારંભની નિવૃત્તિ માટે ભગવાને ત્રણ કલા શીખવી, ત્યાં પ્રશ્ન થાય કે જો આ પ્રકારનાં આર્યકર્મોથી અસદારંભની નિવૃત્તિ
For Personal & Private Use Only
www.jainelibrary.org
