Page Text
________________
નવતત્વ પ્રકરણ | ગાથા-૩૦-૩૧
૧૦૩
સ્પર્શે તે રીતે ઉપયોગપૂર્વક વારંવાર ભાવન કરવામાં આવે, તો જીવમાં સર્વ જીવો સાથે સંગ કરવાની જે મનોવૃત્તિ છે, અને સંગ કરીને ક્યાંક રાગનો પરિણામ કરે છે અને ક્યાંક દ્વેષનો પરિણામ કરે છે, તે પ્રકારની સંગની પરિણતિ તિરોધાન થાય છે, જેથી સાધુમાં જે નિર્લેપદશા છે તે એકત્વ ભાવનાથી પ્રકર્ષવાળી બને છે. (૫) અન્યત્વ ભાવના :
शरीरव्यतिरेकेणात्मानमनुचिन्तयेत् - अन्यच्छरीरमन्योऽहम्, ऐन्द्रियकं शरीरम्, अतीन्द्रियोऽहम्, अनित्यं शरीरं नित्योऽहम्, अज्ञ शरीरं ज्ञोऽहम्, आद्यन्तवच्छरीरं अनाद्यन्तोऽहम्, बहूनि च मे शरीरशतसहस्राणि अतीतानि संसारे परिभ्रमतः स एवायमहमन्यस्तेभ्य इत्यनुचिन्तयेत् । एवं ह्यस्य चिन्तयतः शरीरप्रतिबन्धो न भवतीति । अन्यच्च शरीरान्नित्योऽहमिति श्रेयसे घटत इत्यन्यत्वानुप्रेक्षा ।।५।। (तत्त्वार्थसूत्र 1. ૨, સૂ. ૭, ભાગ)
શરીરથી ભિન્ન આત્માનું ચિંતવન કરે - શરીર અન્ય છે અને હું અન્ય છું, ઇન્દ્રિયથી ગ્રાહ્ય શરીર છે, અને હું અતીન્દ્રિય છું. અનિત્ય શરીર છે અને હું નિત્ય છું. અજ્ઞાનવાળું શરીર છે અને હું જ્ઞાનવાળો છું. આદિ અને અંતવાળું શરીર છે અને હું અનાદિ-અનંત છું.
સંસારમાં પરિભ્રમણ કરતાં મારા વડે ઘણાં શરીરો ભૂતકાળમાં કરાયાં અને તે આ છે=શરીર છે, હું તે શરીરોથી અન્ય છું, એ પ્રમાણે ચિંતવન કરે. આ પ્રમાણે ચિંતવન કરવાથી શરીર પ્રત્યે રાગ થતો નથી. વળી, શરીરથી અન્ય એવો હું નિત્ય છું, એ ભાવનાથી નિત્ય એવા આત્માના કલ્યાણ માટે યત્ન થાય છે. (૬) અશુચિભાવના -
अशुचि खल्विदं शरीरमिति चिन्तयेत् । तत् कथमशुचीति चेत् आधुत्तरकारणाशुचित्वात्, अशुचिभाजनत्वात्, अशुच्युद्भवत्वात्, अशुभपरिणामपाकानुबन्धात्, अशक्यप्रतीकारत्वाच्चेति ।
तत्राद्युत्तरकारणाशुचित्वात् तावच्छरीरस्याचं कारणं शुक्रं शोणितं च तदुभयमत्यन्ताशुचीति, उत्तरमाहारपरिणामादि, तद्यथा-कवलाहारो हि ग्रस्तमात्र एव श्लेष्माशयं
Jain Education International
For Personal & Private Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 005541 |
| Book Title | Navtattva Prakaran |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Pravinchandra K Mota |
| Publisher | Gitarth Ganga |
| Publication Year | |
| Total Pages | 182 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 13 MB |