Vyakaran Mahabhashya Navahnik Satik Gujarati Anuwad

SR No.: 005538
Original Sutra Author: N/A
Author: Pradyumna R Vora
Publisher: L D Indology Ahmedabad
Publication Year: 2004
Total Pages: 718
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati
File Size: 18 MB

Page 644

रुदादिभ्यः सार्वधातुके ॥७॥
रुदादिभ्यः परस्य सार्वधातुकस्य सार्वधातुके परतो रुदादीनामिति संदेहः। रुदादिभ्यः परस्य सार्वधातुकस्य ॥
आने मुगीदासः॥८॥
आस उत्तरस्यानस्याने परतः आस इति संदेहः। आस उत्तरस्यानस्य ॥
આદિ સર્વનાત્રઃ સુત્ ા
सर्वनाम्न उत्तरस्याम आमि परतः सर्वनाम्न इति संदेहः। सर्वनाम्न उत्तरस्यामः॥
घेर्डित्यापनद्याः ॥१०॥
नद्या उत्तरेषां डितां ङित्सु परतो नद्या इति संदेहः । नद्या उत्तरेषां डिताम् ॥
હદ્ વગેરે (ધાતુ) પછી આવતા (વટાતિ) સાર્વધાતુકને (હાથાય તે પ્રયોજન) ના 229
(અહીં) ટૂ વગેરે (ધાતુ) પછી આવતા (વારિ ) સાર્વધાતુકને (રામ થશે), કે પછી સાવધાતુક (પ્રત્યય) પર થતાં ટૂ વગેરે (ધાતુ) ને થશે, એમ સંદેહ (થાય છે પણ) ટૂ વગેરે ની પછી આવતા સાર્વધાતુકને (થાય છે).
કાન પર થતાં (ત્ર-કારાન્ત અંગને) મુ% (આગમ થાય છે), માન્ પછી આવતા (ગન) નો રું થાય છે) (એ પ્રયોજન). ૮ 290 (અહીં) મામ્ ની ઉત્તરે (રહેલ) માન નો (થશે) કે મન પર થતાં માસ નો (થશે) એ સંદેહ (થાય છે પણ) માર્ ની ઉત્તરે રહેલ માન નો (થશે). (મવર્ષાન્ત) સર્વનામની પછી (આવતા) મા ને સુ થાય છે (એ પ્રયોજન) લા (અહીં) સર્વનામની પછી (આવતા) માને (સુ થશે), કે મામ્ પર થતાં સર્વનામને (થશે) એ સંદેહ (થાય છે પણ) સર્વનામની પર
(થતા) મામ્ ને (થાય છે). ધિ નો ડિ પર થતાં (ગુણ), નવી સંજ્ઞકને રિન્ પર થતાં મામ્ (થાય છે) (એ પ્રયોજન) ll૧માં 23 (અહીં) ની સંજ્ઞકની પછી આવતા રિન્ પ્રત્યયોને માત્ (થાય છે, કે પછી રિન્ પર થતાં નવી સંજ્ઞકને એ સંદેહ (થાય છે) નવી સંજ્ઞકની પછી આવતા ડિસ્ પ્રત્યયોને (થાય છે).
22 , 4, શ્વસ, અન્ન અને નમ્ એ ધાતુની પર થતા વાદ્રિ સાવધાતુક પ્રત્યયને ર૬ આગમ થાય છે.અહીં સૂત્રમાંનો સાર્વધાતુ અન્યત્ર [કિટ સરોવોડનન્ચચા (૭-૨-૭૯) માં] ચરિતાર્થ છે તેથી સાર્વધાતુ0 એમ સમજાશે. 230 માને મુક્વા દ્વારા માન્ પછી આવતા મન નો તું થાય છે. દ્વારા માં માતઃ એ પંચમી તમાદિત્યુત્તરથા પ્રમાણે માને સપ્તમી ની ષષ્ઠી બનાવશે તેથી માને પરસ્થ માનવ તુ અર્થાત્ ના રહ્યા પ્રમાણે મા નો રૃ થશે અને સંદેહ નહીં રહે. 23) ઘર્ડિતિ (૭-૩-૧૧૧) પ્રમાણે હિનૂ પ્રત્યય પર થતાં ધિ નો ગુણ અને માળું નાડા (૭-૩-૧૧૨) પ્રમાણે ની સંજ્ઞક જેને અંતે હોય તે અંગેની પર થતા હિત પ્રત્યયને આ આગમ થાય છે. નાઃ એ પંચમી અનુવત્તિથી આવતા દિતિ એ સપ્તમીને હિતઃ એમ જયન્ત બનાવશે. તેથી પ્રત્યયને જ માર્ થવાથી સંદેહ નહીં રહે.
५७९