________________
યુગ ગ જોવા એમ ગ-કારને અનુબન્ધ લઇને એ (સૂત્રો) ભલે થાય. પરંતુ એમ શક્ય નથી, કારણ કે -કાર અથવા મ-કાર નો પણ સ-કાર કે મ-કાર પર થતાં લોપ થવાનો પ્રસંગ આવે. પણ જ્ઞ-કાર અથવા મ-કાર, ૪-કાર કેમ-કાર પછી આવતા નથી. બ
તો પછી પુનઃ સ્વપૂરે માં (મ-કાર સાથે મમ્ પ્રત્યાહાર છે, તેનું ? એ પણ પુમઃ રવષ્યષ્પા એમ ગ-કાર (અનુબન્ધ) સાથે ભલે થાય. એ પ્રમાણે શક્ય નથી, કારણ કે કાર અથવા મે-કાર જેની પાછળ આવ્યો હોય તેવો રવદ્ પ્રત્યાહારમાંનો વર્ણ પાછળ આવતાં (પુન્ ના મ્ નો) ૪ થવાનો પ્રસંગ આવે. પણ રૂ-કાર અથવા મ-કાર જેની પાછળ આવ્યો હોય તેવા વત્ વર્ણ હોતો
નથી.
कथं डमो ह्रस्वादचि ङमुनित्यम् इति। एतदप्यस्तु अकारेण ङञो ह्रस्वादचि अग्नित्यमिति। नैव शक्यम्। झकारभकारयोरपि हि पदान्तयोझकारभकारावागमौ स्याताम्। न झकारभकारौ पदान्तौ स्तः। एवमपि पञ्चागमास्त्रय आगमिनो वैषम्यात्संख्यातानुदेशो न प्राप्नोति। अथ किमिदमक्षरमिति।
अक्षरं न क्षरं विद्यात् न क्षीयते न क्षरतीति वाक्षरम्॥
अश्नोतेर्वा सरोऽक्षरम्। अश्नोतेर्वा पुनरयमौणादिकः सरन्प्रत्ययः॥
પછી હમોહવા મુનિત્ય માં મ-કાર સાથે હમ્ પ્રત્યાહાર છે) તેનું શું? એ પણ હમોરિ બુનત્યમ્ ! એમ ગ-કારને (અનુબન્ધ) લઇને (સૂત્ર) ભલે થાય. એ પ્રમાણે શક્ય નથી, કારણ કે કાર અથવા મ-કાર પણ પદાજો આવેલા હોય તો -કાર અને મ-કાર આગમ થવાનો પ્રસંગ આવે. પણ રૂ-કાર અને મ-કાર પદને અન્ત નથી હોતા. એમ છતાં પણ આગમ પાંચ છે અને જેને આગમ થવાનો છે તે આગમી) ત્રણ જ છે. આમ બન્ને સરખા નથી તેથી સંખ્યા પ્રમાણે તે તે આગમીને આગમ લાગી શકે નહીં, % (અર્થાત્ યથાસંન્યાય લાગુ પડી ન શકે). તો જે આગમોને આગમી હોય તે (આગમો) ભલે થાય, પરંતુ -કાર અને મ-કાર પદને અત્તે આવતા નથી એ કારણે તેમને આગમ નહીં લાગે.
99 એટલે કે ગમડાનામ્ અને સમગ્ગા એમ બેને બદલે ગમતાનમગ્ન એમ એક જ સૂત્ર બનાવ્યું હોત તો શો વાંધો આવત? 14-કાર કે મ-કાર પદને અન્ત હોઇ ન શકે, કારણ કે પદાજો આવેલા ટૂ અને મ્ નો હા નરોડન્ત પ્રમાણે અનુક્રમે – અને ૨ થાય છે.
15 મમ્ પ્રત્યાહારમાંનો વર્ણ જેની પાછળ આવતો હો તેવો વિશ્ વર્ણ પુન ની પાછળ આવતાં તેના મ્ નો રુ થાય છે અને ૩ નો ૩ કેવું થાય છે. અહીં અમ્ ને સ્થાને મળું પ્રત્યાહાર કરવામાં આવે તો પણ કોઈ વાંધો નહીં આવે, કારણ કે - કાર અને મ-કાર પછી તમ્ વર્ણ આવતો નથી. 16 પ્રત્યક્ માસે સુન્ ગાસ્તો સુર્વન વોવત્ જેવાં ઉદાહરણોમાં હસ્વ પછી આવેલા હમ્ પ્રત્યાહારના વર્ણ પછી મ આવ્યો છે તેથી હમો હવા હકુ નિત્યમ પ્રમાણે હમુદ્ર આગમ લાગીને પ્રત્યક્ર્વારા સુત્રાપાત્તા સુર્વજવોવતા એમ સંધિ થશે. માહેશ્વર સૂત્રમાં ગમતાનમાં એમ એક જ સૂત્ર કરવામાં રમો હાર્દૂિ સૂત્રમાં હમ્ ને બદલે હમ્ પ્રત્યાહાર મૂકવો પડશે. અને તેથી આગમ મુદ્દે ન થતાં ઢબુર થશે તેમાંથી (જુ, નુત્, રૂદ્ અને મુદ્દે એ) પાંચ આગમો થશે, પરંતુ જેને આગમ
Jain Education International
९२ For Personal & Private Use Only
www.jainelibrary.org