________________
१२२७
अनेकान्तजयपताका
(७६) अत्र उच्यते-यत्किञ्चिदेतत्, न्यायानुपपत्तेः । तत्र यत् तावदुक्तम्-'विलक्षणात् कारणकलापद्वयाद् विलक्षणमेव कार्य जायते' इत्यादि, अत्र न कारणकलापस्तत्कारणातिरिक्तस्तानि च भिन्नस्वभावानि कथं निर्भागैककार्य प्रति नियतानि तद्भावे च ............ ..... ........ व्याख्या ...................... पूर्वपक्षमाशङ्कयाह-अत्रोच्यते । किमित्याह-यत्किञ्चिदेतत्-असारमनन्तरोदितम् । कुत इत्याहन्यायानुपपत्तेः । एनामेव दर्शयति तत्रेत्यादिना । तत्र यत् तावदुक्तं परेणादावेव । किं तदित्याह'विलक्षणात् कारणकलापद्वयाद् विलक्षणमेव कार्यं जायते' इत्यादि । अत्र-उक्ते न
... मनेांतरश्मि __ (१) अनेकान्वयेन एकस्मिन् भने उतुनो मेऽभि अन्वय शय नथी, भने (२) एकनियतत्वेन चानेकस्मिन् या हेतु आर्यमा नियत होवाथी भने ५९ अन्वय शस्य नथी... भेटले અનેકથી અનેકની ઉત્પત્તિમાં પણ, હેતુધર્મનું અનુસરણ સંગત નથી.
અને આમ અન્વયપૂર્વક કાર્યની ઉત્પત્તિ માનવામાં, જો એ કાર્યોમાં હેતુધર્મનું અનુસરણ ન થાય, તો તો એ કાર્યોને નિહેતુક માનવા પડશે.
નિષ્કર્ષક હે જૈનો ! આ રીતે તમારા મનમાં જ દોષ છે અને એટલે અમારી માન્યતા નિર્દષ્ટ જણાઈ આવે છે. એ બધું હવે તમે વિચારો.
(આ પ્રમાણે, બૌદ્ધ પોતાનો વિસ્તૃત પૂર્વપક્ષ રજૂ કર્યો છે. હવે ગ્રંથકારશ્રી, તેની એકેક વાતનું मामूलयूस उन्मूलन ७३ छ -)
બૌદ્ધની મનોકલ્પિત માન્યતાઓનું નિરસન (७६) उत्त२५६ : (स्याद्वाही :) तमामा थन ५९। यिियत्सार छ, ॥२९॥ 3 तेमां કોઈ યુક્તિ નથી. તે આ પ્રમાણે -
તમે પૂર્વે જે કહ્યું હતું કે – “પરસ્પર વિલક્ષણ બે કારણસામગ્રીથી વિલક્ષણ જ કાર્ય ઉત્પન્ન थाय छे. (४५ 3 भाटी वगैरेथा भने तंतु वगेरेथा घ2-५८३५ विलक्ष आर्य...)" - से सपा थन विशे सभारे में पूछवानु छ , ते ॥२५॥5सा५ (=४॥२९॥सामग्री) प्रत्ये: ॥२५॥थी. हो नथी...
...... विवरणम् .... ___34. अनेकान्वयेनैकरिमन्निति । एकस्मिन्-ज्ञानलक्षणे कार्येऽनेकेषां-कारणानामन्वयेन अनेकस्मादेकोत्पत्तावननुकारो वर्तते । 35. एकनियतत्वे चानेकरिमन्निति । एकनियतत्वे च - ज्ञानलक्षणैककार्यनियतत्वेन च कारणानामनेकस्मिन् कार्येऽन्वयेनाननुकार: अनेकस्मादनेकोत्पत्तिपक्षे ।।
१-२. १२२०तमे पृष्ठे । ३. 'अनेकस्मादेकोत्पत्तिपक्षे एकनियतत्वेनानेकस्मिन्निति एकनियतत्वे च ज्ञानक्षणैककार्यनियतत्वे च कारणानां अनेकस्मिन् कार्येऽन्वयेनानुकारः' इति ख-पाठः। ४. पूर्वमुद्रिते चात्र 'एकनियतत्वे चानेकस्मिन् कार्ये नानकारः अनेकस्मादनेकोत्पत्तिपक्षे' इति रूपेण त्रुटिबहुला दोषबहुला च पङ्क्तिः ।
Jain Education International
For Personal & Private Use Only
www.jainelibrary.org