Page Text
________________
......
......
૩ધિવર:) व्याख्या-विवरण-विवेचनसमन्विता त्वापत्तेरिति । (३९) नैतदेवम्, अधिकृताभ्युपगमस्य युक्तिबाधितत्वासिद्धेः । तथाहिपरमाणवो मूर्ताः, अत एव द्रव्यसन्तस्तथासतां च नियमात् क्वचिदवस्थानम्, अवस्थाने चावश्यं दिग्भागभेदः, द्रव्यसतः सर्वत्र विच्छेदात्, अन्यथाऽवस्थानाभावात् । (४०)
- વ્યારહ્યા છે . योजनीयमिति । एतदाशङ्कयाह-नैतदेवं यदुक्तं परेण । कुत इत्याह-अधिकृताभ्युपगमस्यप्रस्तुतपरमाणुगोचरस्य युक्तिबाधितत्वासिद्धेः । असिद्धिमेवाह तथाहीत्यादिना। तथाहिपरमाणवो मूर्ताः-रूपादिमन्तः; अत एव-मूर्त्तत्वादेव द्रव्यसन्तः-परमार्थसन्तो वर्तन्ते । तथासतां च द्रव्यसत्त्वेन नियमात् क्वचिदवस्थानम् अवस्थाने चावश्यं दिग्भागभेदः । किमत्र युक्तिबाधितत्वम् ? कुत इत्याह-द्रव्यसतः सर्वत्र विच्छेदात् कारणात् । इत्थं चैतदङ्गी
... અનેકાંતરશ્મિ .. અને એ રીતે તો, શૂન્યવાદાદિની પણ સિદ્ધિ થઈ જતાં બધી જ વ્યવસ્થાઓ અસમંજસ થશે! એટલે યુક્તિબાધિત અભ્યપગમો ઇષ્ટસિદ્ધિકારક માની શકાય નહીં...
(૩૯) સ્યાદ્વાદીઃ તમારી વાત એકદમ સાચી છે, પણ એ વાત અમારા વિશે અયુક્ત ઠરે છે, કારણ કે અમારો (મૂર્ત પરમાણુઓને સાવયવત્વાદિ માનવારૂપ) અભ્યપગમ યુક્તિબાધિત રૂપે સિદ્ધ નથી.
- પરમાણુઓની સાવયવત્વાદિસાધક સચોટ યુક્તિઓ : પ્રશ્ન : તો શું તમારી બધી વાતો યુક્તિયુક્ત છે?
ઉત્તરઃ હા, જુઓ ને રૂપ-રસાદિવાળા પરમાણુઓ મૂર્ત છે, રૂપાદિયુક્ત છે અને મૂર્ત હોવાથી જ, તેઓ પારમાર્થિકરૂપે સત્ છે... હવે આવા સત્ પરમાણુઓનું નિયમાં કોઈક ઠેકાણે તો અવસ્થાન (=રહેઠાણ) માનવું જ પડશે કારણ કે સીધી વાત છે કે, તે સત્ વસ્તુ ક્યાંક તો હોવાની જ.)
એ રીતે જો તેનું ક્યાંક અવસ્થાન માનશો, તો તો અવશ્ય દિગ્ગાગભેદ (=જુદી જુદી દિશાને આશ્રયીને તે પરમાણુઓનાં જુદા જુદા અંશો) માનવો જ પડશે, એમાં યુક્તિબાધિત શું છે? કાંઈ નથી, કારણ કે પરમાર્થસત્ એવા અસર્વગત પદાર્થનો બધી જ દિશાઓમાં વિચ્છેદ (પર્યત=છેડાનો સ્પર્શ) હોય જ છે.
ભાવ એ કે, તે પરમાણુ જ્યાં રહેશે, ત્યાં તો તેનું અસ્તિત્વ છે જ, પણ તે સિવાય તેની આજુબાજુ, ઉપર-નીચે આદિ બધી જ દિશાઓમાં તેના પર્યતભાગનો સ્પર્શ પણ માનવો જ જોઈએ - જો આવું ન માનવામાં આવે, તો તે પરમાણુનું અવસ્થાન (=રહેઠાણ) જ નહીં ઘટે, કારણ કે પરમાર્થસત્
• વિવUTY .. 18. द्रव्यसत: सर्वत्र विच्छेदात् कारणादिति । परमार्थसतोऽसर्वगतस्य पदार्थस्य सर्वासु दिक्षु विच्छेदेन पर्यन्तलक्षणेन भाव्यमित्यर्थः ।।
Jain Education International
For Personal & Private Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 005535 |
| Book Title | Anekantjaipataka Part 04 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Bhavyasundarvijay, Yashratnavijay |
| Publisher | Jingun Aradhak Trust |
| Publication Year | 2013 |
| Total Pages | 366 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 8 MB |