Page Text
________________
अधिकार: )
व्याख्या - विवरण - विवेचनसमन्विता
११०२ ->
बन्धग्रहणकाले न शक्रर्मूर्द्धप्रतिभासेन धूमप्रतिभासस्य ग्रहणमिति चेत्, समानमेतदनग्निप्रतिभासतस्तद्भावे तत्प्रतिभासान्तरेण, लोके तथाऽदर्शनात्, अन्यथाऽयोगाद्
*વ્યાધ્યા
त्यादि। प्रतिबन्धग्रहणकाले लिङ्गलिङ्गिनोर्न शक्रमूर्द्धप्रतिभासेन सह धूमप्रतिभासस्य लिङ्गभूतस्य ग्रहणम् । इति चेत्, एतदाशङ्कयाह- समानमेतत् - अनन्तरं चोदितं सामान्येन अनग्निप्रतिभासतः सकाशात् तद्भावे - धूमप्रतिभासभावे तत्प्रतिभासान्तरेण-अनग्निप्रतिभासान्तरेण धूमप्रतिभासकारणतयेष्टेन सहेति भावः । कथमेतदेवमित्याह-लोके तथाऽदर्शनात्तेन सह प्रतिबन्धग्रहणादर्शनात् । इत्थं चैतदङ्गीकर्तव्यमित्याह- अन्यथाऽयोगात् । एवं च * અનેકાંતરશ્મિ
પણ પરંપરાએ અગ્નિનિર્ભાસ થાય જ...
(તેથી ફલિત એ થયું કે, અનગ્નિનિર્ભાસની જેમ વલ્ભીકનિર્માસ પણ વિશિષ્ટ હેતુ બની જ શકે અને તો તેનાથી થનાર ધૂમનિર્ભાસ પણ, અગ્નિનિર્ભાસનો અનુમાપક બને જ. એટલે એ આપત્તિનું નિરાકરણ; તમારા મતે થઈ શકે નહીં.)
(૨૫૩) બૌદ્ધ : જ્યારે પ્રતિબંધગ્રહણ થાય ત્યારે ધૂમપ્રતિભાસ સાથે વલ્ભીકપ્રતિભાસનું ગ્રહણ નથી થતું.
સ્યાદ્વાદી : અરે ! વ્યાપ્તિ વખતે ગ્રહણ ન થવાની વાત તો અનગ્નિનિર્ભાસમાં પણ સમાન જ છે. ભાવ એ કે, અનગ્નિપ્રતિભાસથી ધૂમપ્રતિભાસ ઉત્પન્ન થાય, ત્યારે તે અનગ્નિપ્રતિભાસ, જે ધૂમપ્રતિભાસના કારણ તરીકે ઇષ્ટ છે, તેની સાથે ધૂમપ્રતિભાસની વ્યાપ્તિનું ગ્રહણ નથી જ થતું. તેનું કારણ એ કે, લોકમાં તેવું (=અનગ્નિપ્રતિભાસ સાથે વ્યાપ્તિગ્રહણ થતું હોય એવું) કદી દેખાતું નથી. (અન્યથા=) તેવું વ્યાપ્તિગ્રહણ ન દેખાવા છતાં પણ, જો અનગ્નિનિર્ભાસ સાથે ધૂમનિર્ભાસનું વ્યાપ્તિગ્રહણ માનશો, તો તે (અયોગાત્મ્ય) પ્રતિબંધ જ નહીં ઘટે...
(અહીં આશય એ લાગે છે કે, લોકમાં તેવું ન દેખાતા પણ જો કોઈનો પણ કોઈની સાથે પ્રતિબંધ માની લેવાનો હોય, તો તો બધાનો બધાની સાથે પ્રતિબંધ માનવો પડશે અને તો અમુકનો અમુકની સાથે જ જે નિયત પ્રતિબંધ હોવાની વ્યવસ્થા છે, તે નહીં રહે. અર્થાત્ નિયતવ્યાપ્તિ વિલુપ્ત થશે...)
* વિવર્ળમ્ *
146. अन्यथाऽयोगादिति । अनग्निप्रतिभासेन सह धूमप्रतिभासस्य प्रतिबन्धग्रहणैऽभ्युपगम्यमानेऽयोगात्-अघटनात् प्रतिबन्धस्यैव ।।
૬. ‘મૂર્ખ: પ્રતિ॰' કૃતિ -પાઇ: ૫ ૨. ‘પ્રતિમાસસ્ય પ્રહા॰' કૃતિ દ્દ-પાટ: I ३. पूर्वमुद्रिते 'ग्रहणदर्शने० ' इति पाठ:, अत्र तु N - प्रतानुसारेण ।
Jain Education International
For Personal & Private Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 005535 |
| Book Title | Anekantjaipataka Part 04 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Bhavyasundarvijay, Yashratnavijay |
| Publisher | Jingun Aradhak Trust |
| Publication Year | 2013 |
| Total Pages | 366 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 8 MB |