Page Text
________________
अधिकार: )
व्याख्या-विवरण- विवेचनसमन्विता
इत्येतत् प्रत्युक्तम्, ( २२३) एकान्तैकस्वभावस्यात्र विवक्षितत्वात्, तस्य चोक्तवदयोगात् । न च नीलत्वादिभेदाभाव एव, आह्लादादिवत् स्पष्टसंवेदनत्वात् अपह्नवेऽतिप्रसङ्गादिति ॥
१०७२
* व्याख्या
नीलाद्यनुभवः ख्यातः स्वरूपानुभवोऽपि सन् ॥"
I
इत्येतत् प्रत्युक्तम् । कथमित्याह-एकान्तैकस्वभावस्य बोधादेर्विवक्षितत्वात्, तस्य च- -एकान्तैकस्वभावस्य उक्तवत् यथोक्तं तथा अयोगातू । अभ्युच्चयमाह न चेत्यादिना । न च नीलत्वादिभेदाभाव एव । किं तर्हि ? भावः । कुत इत्याह- आह्लादादिवदिति निदर्शनम् । स्पष्टसंवेदनत्वान्नीलादिभेदस्य अपह्नवे नीलादिभेदेविषयस्य स्पष्टसंवेदनस्य । किमित्याहअतिप्रसङ्गात् ह्लादाद्यभावप्रसङ्गेन इति ॥
Co
अनेडांतरश्मि
એટલે જ્ઞાનનો તે સ્વરૂપાનુભવ હોવા છતાં પણ તે નીલાદિના અનુભવરૂપે પ્રસિદ્ધ છે.’
(૨૨૩) ઉત્તરપક્ષ : તમારી વાત બરાબર નથી, કારણ કે તમે બોધાદિને એકાંત એકસ્વભાવી अहो छो, तो खावा खेडांत खेडस्वभावी जोधनी, उपरोक्त रीते नीलपीताहि३यता न घंटे... એટલે નિષ્કર્ષ એ કે, જ્ઞાનમાં ભાસતાં નીલ-પીતાદિના ભેદ માટે, ભેદક તરીકે બાહ્યાર્થ માનવો
४ रह्यो
પ્રશ્ન : જ્ઞાનમાં નીલ-પીતાદિ ભેદ જ નથી (કે જેના ભેદક તરીકે બાહ્યાર્થ માનવો પડે.) ઉત્તર ઃ એવું ન કહેવું, કારણ કે જ્ઞાનમાં, આહ્લાદ-શોકાદિના સંવેદનની જેમ, નીલ-પીતાદિ ભેદનું પણ સ્પષ્ટ સંવેદન થાય છે... હવે જો આવા નીલાદિભેદને વિષય કરનાર સ્પષ્ટ સંવેદનનો પણ અપલાપ કરશો, તો તો અતિપ્રસંગ એ આવશે કે આહ્લાદાદિનો પણ અભાવ માનવો પડશે (પછી ભલે તેનું પણ સ્પષ્ટ સંવેદન થતું હોય...)
..विवरणम् ..
नीलाद्यनुभवः ख्यातः स्वरूपानुभवोऽपि सन् ॥”
इति । नीलादिरूप:- नीलपीतस्वभावस्तस्य- नीलादिज्ञानस्य असौ सर्वजगज्जनप्रतीत: स्वभाव:- स्वरूपं तथाऽनुभवश्च-अनुभवोऽपि स्वसंवेदनलक्षणो हि ज्ञानस्य नीलादिरूप एव । एवं सति किं सिद्धमित्याहनीलाद्यनुभवः ख्यातः-लोकप्रसिद्धः स्वरूपानुभवोऽपि सन् नीलादिज्ञानस्य सम्बन्धी । इदमुक्तं भवतिनीलादिज्ञानस्य नीलादिरूपः स्वभावोऽनुभवश्च; न तु बाह्यनीलाद्याकारः कश्चित् तत्रास्ति यद्वशात् नीलमुच्यते । अतो ज्ञानस्य स्वरूपानुभव एव नीलाद्याकार इति ।।
Jain Education International
१. 'इत्याह ह्लादादि:' इति ङ-पाठः । २. 'विषयस्पष्ट०' इति ङ-पाठ: । ३. 'भवश्चानुभावोऽनुभवोऽपि' इति क- पाठः । ४. हि ज्ञानस्य भवति' इति पाठो नास्ति ख-च- प्रतौ । ५. पूर्वमुद्रिते 'भावोऽपि' इत्यशुद्धपाठः, अत्र N-प्रतेन शुद्धि: । ६. 'ननु बाह्य०' इति च पाठः ।
For Personal & Private Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 005535 |
| Book Title | Anekantjaipataka Part 04 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Bhavyasundarvijay, Yashratnavijay |
| Publisher | Jingun Aradhak Trust |
| Publication Year | 2013 |
| Total Pages | 366 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 8 MB |