________________
अधिकारः)
व्याख्या-विवरण-विवेचनसमन्विता
१०५०
कारशून्यत्वे सति तत् तथेति युक्तम् । (१९८) एवं हि तच्छून्यत्वं तस्य स्यात्, यद्यसौ तत्र न भवेत् । न चान्यत्राभवतस्तत्राभवनं न्याय्यमित्यन्यत्र तत्सिद्धिः, (१९९) *.................................... व्याख्या ...................................... स्थित्याऽपि-न च तत्त्वनीत्याऽपि व्यतिरिक्तग्राहकाकारशून्यत्वे इति व्यतिरिक्तस्य ग्राहकः स एवाकारः तेन शून्यत्वं तस्मिन् सति तत्-विज्ञानं तथेति युक्तं-व्यतिरिक्तग्राहकाकारविकलमिति युक्तम् । कथं न युक्तमित्याह-एवं यस्मात् तच्छून्यत्वं-व्यतिरिक्तग्राहकाकारशून्यत्वं तस्य-विज्ञानस्य स्यात्-भवेत्, यद्यसौ-व्यतिरिक्तग्राहकाकारः तत्र-विज्ञाने न भवेत् । न त्वित्थमेवैतदित्याशङ्कयाह-न चान्यत्र-विज्ञानान्तरेऽभवतः-असतः तत्र-अधिकृतविज्ञानेऽभवनं न्याय्यम् । न हि शशविषाणस्य क्वचिदर्भावः, न यत्रासौ तत्र शशविषाणभावप्रसङ्गात् ।
....* मनेतिरश्मि .... આ બધા કારણોથી, વિજ્ઞાનને ગ્રાહકાકારથી શૂન્ય કહેવાની વાત મિથ્યા જણાઈ આવે છે.
- વસ્તુસ્થિતિએ પણ વ્યતિરિક્તચાહકાકારવિકલતા અસંગત (૧૯૭) ખરેખર તો જ્ઞાન ગ્રાહકાકાર રહિત હોય, તો પણ “જ્ઞાન ગ્રાહકાકાર રહિત છે' એમ કહેવું બરાબર નથી.
प्रश्न : ५९ उम? ઉત્તર : તે ત્યારે જ કહી શકાય કે જયારે જ્ઞાનમાં ગ્રાહકાકાર ન હોય. प्रश्न : 35२ न डोय तो qiधो शुं ? । उत्तर : शनिमां 35151२ नथी तेवू नथी. (छ ४...) प्रश्न : 3 रीते ?
(૧૯૮) ઉત્તર ઃ કારણ કે જે ક્યાંક હોય તેનો જ અન્યત્ર નિષેધ થાય. જે ક્યાંય નથી તેવા ખરવિષાણાદિનો નિષેધ કોઈ નિયત સ્થાનમાં ન થાય.. જો નિયત સ્થાનમાં ખરવિષાણાભાવ કહો તો બીજે ખરવિષાણનો ભાવ થઈ જશે... તેમ અહીં ગ્રાહકાકારનો નિષેધ કરશો, તો અન્ય જ્ઞાનમાં (४य निषेध नथी ४२di त्यi) As3131२- सिद्धि 25 ४थे.
* विवरणम् ..... ___109. न हि शशविषाणस्य क्वचिदभाव इति । न-नैव हिः-यस्माच्छशविषाणस्य-तुच्छरूपस्य क्वचित्-प्रतिनियते प्रदेशेऽभाव: साध्यते । शशविषाणस्यात्र प्रदेशेऽभावो वर्त्तत इति न क्वचित् प्रतिपादयतीत्यर्थः । कुत इत्याह- 110. न यत्रासौ तत्र शशविषाणभावप्रसङ्गादिति । न यत्र तु प्रदेशे असौ-खरविषाणाभाव: तत्र शशविषाणस्य भावप्रसङ्गात् । प्रतिनियते प्रदेशे शशशृङ्गस्याभावे साधिते सति
१. 'चान्यत्रास्याभवतः' इति ग-पाठः। २. 'भाव: यन्नासौ' इति क-पाठः। ३. 'प्रदेशेऽभावः असौ' इति क
...........................
पाठः ।
Jain Education International
For Personal & Private Use Only
www.jainelibrary.org