Anekantjaipataka Part 04

SR No.: 005535
Original Sutra Author: N/A
Author: Bhavyasundarvijay, Yashratnavijay
Publisher: Jingun Aradhak Trust
Publication Year: 2013
Total Pages: 366
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati
File Size: 8 MB

Page 118

९४९
अनेकान्तजयपताका
(पञ्चमः कस्यचिदसिद्धिर्नाम । (९५) न च मृदाद्यात्मकत्व एवामीषां तद्भेद एव, देशाद्यभेदानुपपत्तेः । इत यथोदित एवायं प्रतीतिन्यायाविरुद्धः । तथाहि-अस्ति तावदियं विच्छिन्नार्थग्रहणस्वभावप्रतिभासा स्थूलाकारा प्रतीतिः । न चायं स्थूलः तत्तत्स्वभावतया
.................. व्याख्या ................. यस्मादस्यां प्रभवन्त्यामनुभवविरुद्धकल्पनायां कस्यचिदसिद्धिर्नाम, तत्प्रसादतः सर्वसिद्ध्यापत्तेः । न च मृदाद्यात्मकत्व एव सति अमीषां-घटाद्यवयविनां तद्भेद एव-मृदाद्यात्मकावयवेभ्यो भेद एव । कुत इत्याह-देशाद्यभेदानुपपत्तेः-सामान्यतो देशकालस्वभावाभेदानुपपत्तेः । इति-एवं यथोदित एवायम्-अवयवी प्रतीतिन्यायाविरुद्धः । इहैव भावार्थमाह तथाहीत्यादिना । तथाहि अस्ति तावदियं विच्छिन्नार्थग्रहणस्वभावप्रतिभासा, बहिर्मुखाव
..... मनेतिरश्मि - શકાય નહીં) - આવો સ્પષ્ટ અનુભવ હોવા છતાં, “ઘટ તે મૃદવયવોથી જુદો હોવાથી, તેની એકત્વબુદ્ધિ મૃદુહિતરૂપે થાય” – એવી અનુભવવિરુદ્ધ કલ્પના કરવી ન્યાયસંગત નથી..
બાકી જો અનુભવવિરુદ્ધની પણ કલ્પના થઈ શકતી હોય, તો તો કોઈ પણ વાતની અસિદ્ધિ નહીં રહે, અર્થાત અનુભવવિરુદ્ધ કલ્પનાની મહેરબાનીથી તો શુન્યવાદાદિ બધાની સિદ્ધિ થઈ જશે...
(५) वैशेषि : घट ते भाटान। ५२भासुमोथी बनेलो डोवाथी महात्म: ४ उपाय.... मी अनुमानप्रयोग मावो ४२वो → 'घट: मृदात्मकः, मृत्परमाणुभिरारब्धत्वात्' - मारीत घट मृहात्म હોવા છતાં પણ, માટીરૂપ અવયવોથી જુદો છે... (એટલે અવયવીને અવયવોથી ભિન્ન માનવામાં ओमसंगति नथी....)
સ્યાદ્વાદીઃ અરે એકાંતવાદી ! જો ઘટાદિને મૃદાદિરૂપ માનો, તો તે ઘટાદિ અવયવીને, મૃદાદિ અવયવોથી સર્વથા ભિન્ન માનવો બિલકુલ યોગ્ય નથી.
प्रश्न: ५५ तेमा होष शुं ?
उत्तर : होप मे ४ 3, सामान्यथा देश-10-स्वभावाहिनी अमेह असंगत ४२ छ... (भाशय से, अवयव - अवयवानो मे ४ देश, मे०४ 10, ६३५ मे ४ स्वभाव ४९॥य छे... ५९। જો અવયવોથી અવયવીને એકાંતે જુદો માનો, તો દેશાદિનો અભેદ અસંગત થાય..) એટલે તેવો अवयवी मानवो योग्य नथी...
.....* विवरणम् - 44. मृदाद्यात्मकत्व एव सत्यमीषामिति । घटाख्यो ह्यवयवी मृदात्मक एव, मृत्परमाणुभिरारब्धत्वात् । ततो मृदात्मक एव सन् असौ मृदात्मकेभ्योऽवयवेभ्य: पृथग्रूप इति वैशेषिका: प्रतिपन्ना इति । एवं पटादिष्वपि योज्यम् ।।
१. 'देशादिभेदा०' इति क-पाठः । २. 'तथोदित एवायं' इति क-पाठः। ३. 'न्यायविरुद्धः' इति क-पाठः । ४. पूर्वमुद्रिते मूले टीकाग्रन्थे च 'न चामृ(च मृ?)दा०' इति पाठः, अत्र A-I-प्रतपाठः ।