________________
&.....
अधिकारः) व्याख्या-विवरण-विवेचनसमन्विता
८१०
-00 उतैकध्वनिव्यङ्गयोऽपि ? किञ्चातः ? अनेकध्वनिव्यङ्ग्यत्वे सदेशताऽनभिव्यक्त्यादि । एकध्वनिव्यङ्ग्यत्वे तु शेषवैयर्थ्यम्, एकाभिव्यक्तादेव, ततस्तत्सम्प्रत्ययसिद्धेः ।
....................व्याख्या ................................. सर्वत्रोपलक्षणम् । आह-सः-स्फोटः किमनेकध्वनिव्यङ्ग्य उतैकध्वनिव्यङ्ग्यः-उतैकध्वनिव्यङ्ग्योऽपि । किञ्चातः ? उभयथाऽपि दोष इत्याह-अनेकध्वनिव्यङ्ग्यत्वेऽभ्युपगम्यमाने । किमित्याह-सदेशताऽनभिव्यक्त्यादि सदेशता एकैकेन ध्वनिना एकैकदेशाभिव्यक्तेः अनभिव्यक्तिश्च एकेनानभिव्यक्तौ तस्यानभिव्यञ्जकत्वात् तद्वदन्येषामपि ध्वनित्वादनभिव्यञ्जकत्वमिति कृत्वा । 'आदि'शब्दात् अनेकाभिव्यक्तिपरिग्रहः । तदेकैकस्याभिव्यञ्जकत्वात् तथा च
. ............. मनेsiतरश्मि .......... .... અભિવ્યક્તિ પણ સદા-સર્વત્ર ન થાય... ફલતઃ તાદેશ સંપ્રત્યય સદા-સર્વત્ર થવાનો પ્રસંગ પણ ન सावे...
___* शटनी माभिव्यNSता विsun * (१५४) साशंड : ४नाथी तादृश संप्रत्यय थाय छ, ते स्कोट (१) अने पनिमोथी અભિવ્યંગ્ય છે, કે (૨) એક ધ્વનિથી અભિવ્યંગ્ય છે? અર્થાત્ તે સ્ફોટનું અભિવ્યંજન (1) અનેક ધ્વનિઓથી થાય, કે (૨) એક ધ્વનિથી? આ બંને વિકલ્પ પ્રમાણે તમારા મતે દોષ આવે છે. તે આ रीते -
(१)ो ते कोटने भने पनिथी अभिव्यंग्य मानशो, तो तो ते कोटनी (5) सदृशता, (५) अनभिव्यक्ति, (1) अभिव्यक्ति ३५ोषो सावशे. ते मा प्रभारी -
(3) सहेशता - मे पनिमी, खोटना मे शिनु अभिव्यं४न ४२शे... सित: कोटन। જુદા જુદા અનેક દેશ માનવા પડવાથી તેની સપ્રદેશતા સિદ્ધ થશે... | (ખ) અનભિવ્યક્તિ - સ્ફોટ જો અનેક ધ્વનિઓથી અભિવ્યંગ્ય હોય, તો સ્ફોટની કોઈ એક ધ્વનિ દ્વારા અભિવ્યક્તિ ન થતાં, તે (=વિદ્યમાન) ધ્વનિઓ અભિવ્યંજક બની શકશે નહીં... અને ધ્વનિ હોવા છતાં, જેમ તે ધ્વનિ અભિવ્યંજક નથી, તેમ બીજા ધ્વનિઓ પણ અભિવ્યંજક નહીં બને..
..........* विवरणम् ... 28. अनेकाभिव्यक्तिपरिग्रह इति । अनेकेभ्यो ध्वनिभ्योऽभिव्यक्तिस्तस्याः परिग्रहः । ध्वनयश्च वायुविशेषा अत्र गृह्यन्ते । ततो यदा बहुध्वनिव्यङ्ग्यस्वभावोऽभ्युपगम्यते स्फोटस्तदा एकेन ध्वनिना परिपूर्ण एव स्फोटोऽन्यथाऽभिव्यज्यतेऽन्येन चान्यस्वभाव: । एवं बहवः स्फोटा एकस्मिन्नेव स्फोटे प्राप्ताः । अत्रैव हेतुमाह- 29. तदेकैकस्याभिव्यञ्जकत्वादिति । तेषां-ध्वनीनां मध्यादेकैकस्य ध्वनेरभिव्यञ्जकत्वात् सर्वेषां ध्वनीनां स्फोटाभिव्यञ्जकत्वात् ।।
જ અહીં જુદા જુદા ધ્વનિ એટલે જુદા જુદા કાળે જુદા જુદા વક્તા દ્વારા થતો શબ્દોચ્ચાર સમજવાનો છે...
Jain Education International
For Personal & Private Use Only
www.jainelibrary.org