Page Text
________________
अधिकारः)
व्याख्या-विवरण-विवेचनसमन्विता
८०२
वाचो निवर्तन्ते' इत्याशक्य 'वाच्यवाचकभावप्रपञ्चाभावतो न शब्दरूपाभावेन' इत्यादि, तदप्ययुक्तमेव, वाच्यवाचकभावप्रपञ्चरहितस्य शब्दरूपस्यानुपपत्तेः, स्ववचनविरोधात् । तथाहि-वाच्यवाचकभावप्रपञ्चरहितं च शब्दरूपं चेति व्याहतमेतत् । न हि सद्रूपरहितं सत्त्वं नाम । (१४७) अन्यच्च "अतः परं वाचो निवर्तन्ते" इतीयमपि वागेव। इयं चेत् तत्र प्रवर्तते, कथं वाच्यवाचकभावप्रपञ्चाभावः ? न चेत् प्रवर्तते इति,
.......... व्याख्या ............. परं ब्रह्म शब्दाविषयो यदाह-अतः परं वाचो निवर्तन्ते' इति आशङ्कय वाच्यवाचकभावप्रपञ्चाभावतो न शब्दरूपाभावेन' इत्यादि तदप्ययुक्तमेव । कुत इत्याह-वाच्यवाचकभावप्रपञ्चरहितस्य शब्दरूपस्यानुपपत्तेः । अनुपपत्तिश्च स्ववचनविरोधात् । एनमेवाह तथाहीत्यादिना । तथाहीत्युपप्रदर्शने । वाच्यवाचकभावप्रपञ्चरहितं च शब्दरूपं चेति व्याहतमेतत् । न हि सद्रूपरहितं सत्त्वं नामेति निदर्शनम् । अन्यच्च "अतः परं वाचो निवर्तन्ते" इतीयमपि-एवम्भूता वागेव । यदि नामैवं ततः किमित्याह-इयं चेत् वाक् तत्र-ब्रह्मणि प्रवर्तते,
.......... मनेतिरश्मि .... કેમ? કહ્યું છે કે – “આથી આગળ વાણીઓ અટકી જાય છે - આ કથનથી તો તેને શબ્દનો અવિષય
यो छ... (यारे तमा२। मते तो ते. ५९॥ २०६नो विषय जनपो मेने ?)" - मेवी साशंस ઉપાડીને, તમે જે કહ્યું હતું કે – “બ્રહ્મ તે શબ્દનો અવિષય એટલા માટે કહેવાય છે, કારણ કે ત્યાં वाय-पायमा१३५ प्रपंय नथी, 45. श०६ न होवाथी ते भविषय छ, भेषु नथी... (२०६ तो त्यां ५। छे ०४...)" - ते पधुंथन ५९ अयुत ४ छे...
અદ્વૈતવાદી : પણ અયુક્ત હોવામાં કારણ શું?
સ્યાદ્વાદીઃ જુઓ ભાઈ; જે શબ્દબ્રહ્મ વાચ્ય-વાચકભાવના પ્રપંચથી રહિત હોય, તેને જ શબ્દરૂપ શી રીતે કહેવાય ? કારણ કે તેમાં તો સ્વવચનનો વિરોધ છે. તે આ રીતે -
શું સરૂપથી રહિત કોઈ સત્ હોય? ન જ હોય.. જેમ સત્ હોય, તે તો સરૂપવાળું જ डोय... तेम (१) ४ वाय-बाय भावरहित होय, ते २०३५ शी रीते ? (२) ४ २०६३५ होय, ते વાચ્ય-વાચકભાવરહિત શી રીતે? આમ વિરોધ હોવાથી, શબ્દરૂપ પણ બ્રહ્મ વિશે વાચ્ય-વાચકભાવ ન હોવાનું વિધાન બિલકુલ સમંજસ નથી...
બ્રહ્મ વિશે શનિવૃત્તિનો નિરાસ - (१४७) जीटुं तेम युं तुं : → “माथी मागणवामी 428 छे" - કથન પણ અયુક્ત છે, કારણ કે આથી આગળ વાણીઓ અટકી જાય છે” – એ પણ એક પ્રકારની ५४ छ ने ! ४वे व ब्रहम विशे (१) प्रवर्ते छ, (२) नहीं?
१. प्रेक्ष्यतां ७७२तमं पृष्ठम् । २. 'आशङ्क्याह वाच्य०' इति ङ-पाठः ।
Jain Education International
For Personal & Private Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 005534 |
| Book Title | Anekantjaipataka Part 03 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Bhavyasundarvijay, Yashratnavijay |
| Publisher | Jingun Aradhak Trust |
| Publication Year | 2013 |
| Total Pages | 258 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 6 MB |