Anekantjaipataka Part 03

________________ ७५९ अनेकान्तजयपताका (चतुर्थः कथञ्चिदभिन्नसत्त्वादिसमानपरिणामाभिधानेऽपि नीलशब्देन तस्यैव कथञ्चिदुत्पलत्वादिविशेषपरिणामाभेदित्वस्य तेनैवानभिधानात्, तत्तत्स्वभावत्वात्, तदभिधानाय उत्पलशब्दस्यापि कथञ्चित् तत्रैव प्रवृत्तिः, अन्यथा तदनभिधानात् । (१०६) न ........................ व्याख्या .................. .................. कथञ्चिदभिन्नश्चासौ सत्त्वादिसमानपरिणामश्च तस्य अभिधानेऽपि सति नीलशब्देन । किमित्याह-तस्यैव सत्त्वादिसमानपरिणामस्य कथञ्चिदुत्पलत्वादिविशेषपरिणामाभेदित्वस्य तेनैव-नीलशब्देन अनभिधानात् कारणात् । अनभिधानं च तत्तत्स्वभावत्वात् तयोःकथञ्चिदुत्पलत्वादिविशेषपरिणामाभेदित्वनील-शब्दयोः तत्स्वभावत्वात्-अनभिधेयानभिधानस्वभावत्वात् । तदभिधानाय-अधिकृताभेदित्वाभिधानाय किमित्याह-उत्पलशब्दस्यापि कथञ्चित्-केनचित् प्रकारेण तत्रैव-अधिकृतसत्त्वादिसमानपरिणामे प्रवृत्तिः, अन्यथाएवमनभ्युपगमे तदनभिधानात्-अधिकृताभेदित्वानभिधानात् । न चैवमनयोः, प्रक्रमान्नीलो ................. मनेतिरश्मि ............................................... ઉત્પલત્વરૂપ વિશેષ પરિણામનો પણ અભેદ છે. અહીં નીલશબ્દથી, નીલત્વરૂપ વિશેષ પરિણામથી કથંચિત્ અભિન્ન એવા સત્ત્વરૂપ સમાનપરિણામનું કથન થાય છે... પ્રશ્નઃ જો સત્ત્વપરિણામનું કથન થાય, તો તે નીલશબ્દથી, ઉત્પલત્વરૂપ વિશેષ પરિણામનું પણ કથન થવું જોઈએ ને? કારણ કે સત્ત્વપરિણામની સાથે તો ઉત્પલત્વરૂપ વિશેષ પરિણામનો પણ समे छ... ઉત્તરઃ જુઓ ભાઈ, નીલશબ્દ તે સંપૂર્ણ સત્ત્વપરિણામનું કથન નથી કરતો, પરંતુ નલત્વરૂપ વિશેષપરિણામથી અભિન્ન જ સત્ત્વપરિણામનું કથન કરે છે... તે સિવાય ઉત્પલત્વરૂપ વિશેષ५२५ मथी अभिन्न सत्त्व५२५ मर्नु नही.... - તેમાં કારણ? કારણ એ જ કે, તે બંનેનો તેવો સ્વભાવ જ નથી, અર્થાત્ (૧) નીલશબ્દનો તાદશઅભેદિત્વના (નીલવિશેષપરિણામથી અભેદ પામેલ સત્ત્વપરિણામરૂપ અંશના) વાચક બનવાનો, અને (૨) તાદશઅભેદિત્વનો નીલશબ્દથી વાચ્ય બનવાનો સ્વભાવ છે... એટલે નીલશબ્દથી તાદશઅભેદિત્યનું (ઉત્પલવાભિન્ન સર્વોપરિણામનું) કથન ન થાય એ બરાબર જ છે... હવે, ઉત્પલત્વરૂપ વિશેષ પરિણામથી અભેદ પામેલ સત્ત્વપરિણામને કહેવા માટે, તે જ (જે નીલત્વથી કથંચિત્ અભિન્ન છે તે જ) સત્ત્વપરિણામ વિશે કથંચિત્ (કોઈક અપેક્ષાએ) ઉત્પલશબ્દની પ્રવૃત્તિ પણ યોગ્ય છે... જો ઉત્પલશબ્દની પ્રવૃત્તિ ન માનો, તો તાદેશઅભેદિત્વ અંશ અકથિત જ २६. शे... ............ विवरणम् ......... ___12. अधिकृततत्त्वानभिधानादिति । अधिकृतं यत् तत्त्वं-नीलत्वस्योत्पलत्वेन सह अभेदित्वं १. 'कथञ्चिद् भिन्न०' इति हु-पाठः। २. 'कृतादिभेदित्वा०' इति पूर्वमुद्रितपाठः, अत्र तु ङ-पाठः । Jain Education International For Personal & Private Use Only www.jainelibrary.org

SR No.	005534
Book Title	Anekantjaipataka Part 03
Original Sutra Author	N/A
Author	Bhavyasundarvijay, Yashratnavijay
Publisher	Jingun Aradhak Trust
Publication Year	2013
Total Pages	258
Language	Gujarati
Classification	Book_Gujarati
File Size	6 MB

Page 134