Page Text
________________
४७९ अनेकान्तजयपताका
(तृतीयः तन्मात्रमपि न भवतीति तथाऽप्रतीतेः निश्चयानुभवेन अविगानत एवैकत्र सन्मृद्रूपाकारवेदनात्, सन्मात्रादेवैतदनुपपत्तेरतिप्रसङ्गात्, रूपमात्राद् रूपरसादिनिश्चयापत्तेः । (१५७) न च सत्त्वाकारयोरप्यभेद एव, अनेकदोषप्रसङ्गात् । तथाहि-घटसत्त्वं तावदेकं तस्य मृद्रूपाद्यात्मकत्वे एकत्वहानिः तदनभ्युपगमे प्रतीतिबाधा । तथैकत्वेऽपि
............. व्याख्या * कुत इत्याह-तथा-सन्मात्रत्वेन अप्रतीतेः । अप्रतीतिश्च निश्चयानुभवेन अवग्रहोत्तरकालं अविगानतः-अविगानेनैव एकत्र वस्तुनि । किमित्याह-सन्मृदूपाकारवेदनात् । यदि नामैवं ततः किमित्याह-सन्मात्रादेव एकस्वभावात् एतदनुपपत्ते:-सन्मृद्रूपाकारवेदनानुपंपत्तेः । अनुपपत्तिश्चातिप्रसङ्गात् । अतिप्रसङ्गश्च रूपमात्रात् सकाशाद् रूपरसादिनिश्चयापत्तेः, सन्मात्रादिव विजातीयनिश्चयन्यायेन ।।
___ इहैव दोषान्तरमधिकृत्याह-न चेत्यादि । न च सत्त्वाकारयोरपीहाधिकृतयोरभेद एवएकान्तेन । कुत इत्याह-अनेकदोषप्रसङ्गात् । एनमेवाह तथाहीत्यादिना । तथाहि-“घटसत्त्वं ................................... मनेतिरश्मि...................................... કારણ કે જો સન્માત્ર જ હોત તો તેની પ્રતીતિ પણ તે રૂપે જ થાત, પણ માત્ર સરૂપે જ તો તેની प्रताति. नथी थती...
પરંતુ અવગ્રહ પછી તો તે જ વસ્તુમાં (૧) સદાકાર, અને (૨) તદનુવિદ્ધ મૃદાકાર બંનેનું અવિરોધપણે વેદના થાય છે... જો બંને આકાર જુદા ન હોત, તો બંનેનું જુદારૂપે થતું વેદન અસંગત
थशे....
પૂર્વપક્ષ : એકસ્વભાવી સન્માત્રથી જ સદ્ + મૃદુરૂપ બંને આકારનું વેદન માની લઈએ તો?
સ્યાદ્વાદી: પણ એવું ન માની શકાય, કારણ કે સન્માત્રથી જો મૃરૂપાદિ વિજાતીય આકારનું પણ વેદન માનશો, તો અતિપ્રસંગ એ આવશે કે રૂપથી માત્ર રૂપનો જ નહીં, પણ વિજાતીય એવા રસ-ગંધાદિનો પણ નિશ્ચય માનવો પડશે... માટે, સદાકાર અને મૃદુરૂપાકારાદિનો કથંચિત્ ભેદ માનવો જ રહ્યો, અને તેથી વસ્તુની અનેકસ્વભાવતા પણ નિબંધ સિદ્ધ થઈ...
* माजरोनो मा भानवामा होषपरंपरा* (૧૫૭) સત્ત્વ અને મૃદુરૂપ આકાર બંનેનો એકાંતે અભેદ માનવો પણ બિલકુલ યોગ્ય નથી, કારણ કે તેમ માનવામાં અનેક દોષો આવે છે. તે આ પ્રમાણે - તમે એમ માનો છો કે - “ઘટસત્ત્વ
............ विवरणम् ...... 87. सन्मृद्पाकारवेदनादिति । सत्त्वं-सत्त्वमानं मृद्रूपाकारश्च विशेषरूपस्तयोर्वेदनात् ।।
२. 'बाधात् तथैक' इति ग-पाठः ।
३. पूर्वमुद्रिते 'नानुपत्तेः' इति
१. 'मेव न' इति क-पाठः । प्रेसदोषतोऽशुद्धपाठः।
Jain Education International
For Personal & Private Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 005533 |
| Book Title | Anekantjaipataka Part 02 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Bhavyasundarvijay, Yashratnavijay |
| Publisher | Jingun Aradhak Trust |
| Publication Year | 2013 |
| Total Pages | 438 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 10 MB |