Page Text
________________
४२१ अनेकान्तजयपताका
(तृतीयः बर्बाध्यबाधकभावात्' इति यदुक्तं तदपि प्रत्युक्तमेव, सर्वथैकस्वभावत्वे वस्तुनो दर्शने चेत्थमभिधानायोगात्, एकत्र भ्रान्तिनिमित्तर्सम्भवे सर्वत्र तदापत्तेः, तत्तदेकस्वभावत्वतत्त्वात्, अन्यथा यत्र भ्रान्तिनिमित्तं न, यत्र चास्त्यनयोः कथञ्चिद् भेद इति बलात् तदनेकस्वभावता, (११५) शुक्तिकादावपि तन्नियमाभावाच्च, 'अतन्निबन्धनत्वे च
.............. व्याख्या ............. इति यदुक्तं तत् किमित्याह-तदपि प्रत्युक्तमेव । कथमित्याह-सर्वथैकस्वभावत्वे वस्तुनो बाह्यस्य दर्शने च तस्य इत्थं-यथोक्तं तथाऽभिधानायोगात् । अयोगश्च एकत्र-वस्तुनि भ्रान्तिनिमित्तसम्भवे सति सर्वत्र तदापत्तेः-भ्रान्तिनिमित्तसम्भवापत्तेः । आपत्तिश्च तत्तदेकस्वभावत्वतत्त्वात् तस्य-वस्तुनो भ्रान्तिनिमित्तसम्भवैकस्वभावत्वरूपत्वात् । अन्यथेत्यादि । अन्यथा-एवमनभ्युपगमे यत्र-वस्तुनि भ्रान्तिनिमित्तं न घटपटादौ, यत्र चास्ति शुक्तिकारजतादौ अनयो:-वस्तुनोः कथञ्चित् स्वभावभेदः, वस्त्वभेदेऽपि स्वसत्ताभेद इति-एवं बलात् तदनेकस्वभावता तस्य-वस्तुनः सामान्येन अनेकस्वभावता । तदेकान्तैकस्वभावत्वे तु नैतदुपपद्यत इति ।
....... मनेतिरश्मि ..... સમારોપ અને નિશ્ચયનો બાધ્ય-બાધકભાવ છે” - તે સંપૂર્ણ કથનનું નિરાકરણ જાણવું, કારણ કે બાહ્ય પદાર્થ તો તમારા મતે સર્વથા એકસ્વભાવી છે અને તેથી તે પદાર્થના દર્શન અંગે ઉપરોક્ત કથન ન घटी श...
प्रश्न : २५ ?
ઉત્તરઃ કારણ એ કે વસ્તુ તો સર્વથા એકસ્વભાવી હોવાથી, જો એક વસ્તુમાં ભ્રાન્તિનું નિમિત્ત માનશો, તો ઘટ-પટાદિ બધી જ વસ્તુઓમાં બ્રાન્તિનું નિમિત્ત માનવું પડશે. તેથી જેવી છીપવસ્તુ હશે તેવી જ ઘટાદિ વસ્તુ સિદ્ધ થશે - એટલે તેમાં પણ ભ્રાન્તિ થશે.
બૌદ્ધ : બ્રાન્તિનું નિમિત્ત બધે ન માનીએ, પણ માત્ર શુક્તિ-રજત વગેરે સ્થળે જ માનીએ तो?
સ્યાદ્વાદી : તો તો ઘટાદિ અને છીપાદિ વસ્તુઓનો કથંચિત્ સ્વભાવભેદ માનવો પડશે અને તેથી તો બલાતુ અનેકસ્વભાવતા માનવી પડશે, કારણ કે વસ્તુ (૧) વસ્તુત્વેન એકસ્વભાવવાળી છે, અને (૨) શુક્તિ અંશે બ્રાન્તિને ઉત્પન્ન કરવાના સ્વભાવવાળી અને ઘટાદિ અંશે ભ્રાન્તિને ઉત્પન્ન ન કરવાના સ્વભાવવાળી – એમ અનેકસ્વભાવવાળી સિદ્ધ થશે... પણ એવું તો તમને ઈષ્ટ નથી, इसत: उपरोत थिन असंगत ४ थशे...
બીજી રીતે એકાનેકસ્વભાવતાનું આપાદન -
.............
३. ४०९तम पृष्ठम् । ४. 'भावत्वे नैत०' इति
१. ४०९तम पृष्ठम् । २. 'सम्भवेऽपि सर्वत्र' इति क-पाठः। ड-पाठः ।
Jain Education International
For Personal & Private Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 005533 |
| Book Title | Anekantjaipataka Part 02 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Bhavyasundarvijay, Yashratnavijay |
| Publisher | Jingun Aradhak Trust |
| Publication Year | 2013 |
| Total Pages | 438 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 10 MB |