Page Text
________________
अधिकार: )
व्याख्या - विवरण - विवेचनसमन्विता
भवति, तत् कथमसति समारोपे भ॑वत् तद्व्यवच्छेदविषयम् ?॥
(१०१) स्यादेतत्, असमारोपविषये भावात् तद्व्यवच्छेदविषयम्, यत्र ह्यस्य समारोपो भवति यथा स्थिरः सात्मक इति वा, न तत्र निश्चयो भवति, तद्विवेक एव च
व्याख्या
४०४
मन्तरेणैव भावप्रसङ्गादित्यर्थः । अधिकृतार्थभावनाय एवाह - तथाहीत्यादि । तथाहीत्युपप्रदर्शने । यद् रूपादिदर्शनानन्तरम् - अव्यवधानेन अलिङ्गं-लिङ्गरहितं निश्चयज्ञानं भवति, प्रक्रमाद् रूपादिविषयमेव तत् कथमसति समारोपे - अरूपादिविषये भवत् - उत्पद्यमानं तद्वयवच्छेदविषयं-समारोपव्यवच्छेदविषयम् ? नैव, समारोपाभावेन तद्व्यवच्छेदायोगादिति ॥
१. शत्रूंन्तं पदमिदम् । २. 'नैवासमारोपा०' इति क- पाठः । ३. 'चायं पदार्थ:' इति क-पाठः ।
Jain Education International
o
स्यादेतत्, असमारोपविषये भावात् तद्व्यवच्छेदविषयमिति समारोपस्य विषयः समारोपविषयः, न समारोपविषयः असमारोपविषयः, तस्मिन्, समारोपशून्य इत्यर्थः, भावात्उत्पत्तेः कारणादधिकृतनिश्चयज्ञानस्य तद्व्यवच्छेदविषयमिति । एतद्भावनायैवाह-यत्र-पदार्थे ‘हि’शब्दोऽवधारणेऽस्य-पुरुषस्य समारोपो भवति, यथा स्थिरः सात्मक इति वाऽयं पदार्थः,
अनेअंतरश्मि
*
ज्ञाननी भ...
खशय : ३५६र्शन (निर्विऽल्प) पछी तरत ४ अँलिंग ३पनो निश्चय (सविस्५) थाय छे, વચ્ચે અરૂપનાં સમારોપ માટે સમય જ નથી, તેથી સમારોપ જ થતો નથી, તો પછી સમારોપના વ્યવચ્છેદનો પ્રશ્ન જ શી રીતે રહે ? (અને તો પ્રમાણાંતરની પ્રવૃત્તિ પણ શી રીતે સફળ થાય ?)
આ રીતે, રૂપાદિનાં નિશ્ચયજ્ઞાનની જેમ, અનિત્યત્વ વગેરેનો નિશ્ચયાત્મક જ્ઞાનમાં પણ સમારોપ થતો જ નથી અને તેથી તે સમારોપના વ્યવચ્છેદ માટે પ્રમાણાંતરની પ્રવૃત્તિ પણ શક્ય જ નથી. * પ્રમાણાંતરપ્રવૃત્તિની સફળતાસાધક બૌદ્ધપૂર્વપક્ષ
(१०१) जौद्ध : विवक्षित ( = ३पाहिनु) निश्चयज्ञान ते असमारोपना विषयमां ४ उत्पन्न થાય છે. અર્થાત્ સમારોપના વિષયથી વિપરીત વિષયમાં ઉત્પન્ન થાય છે. તેથી સમારોપવ્યવચ્છેદવિષયક પ્રવૃત્તિ થાય છે. ફલતઃ તેની જેમ પ્રમાણાંતરની પ્રવૃત્તિ સફળ જ સિદ્ધ થશે.
આ વાતને જરા એક દૃષ્ટાંતથી સમજીએ - જે પદાર્થ વિશે, પુરુષને આવો સમારોપ હોય કે → “खां पधार्थ (१) स्थिर, (२) सात्म छे” ← तो ते पुरुषने ते पहार्थनो अनित्यत्व-निरात्मता વગેરે રૂપે નિશ્ચય થતો નથી.
* ‘અલિંગ’ એ પદ અનુમિતિનો નિષેધ કરીને પ્રત્યક્ષનું - સવિકલ્પનું સૂચન કરે છે. અનુમિતિ સલિંગ
छे...
For Personal & Private Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 005533 |
| Book Title | Anekantjaipataka Part 02 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Bhavyasundarvijay, Yashratnavijay |
| Publisher | Jingun Aradhak Trust |
| Publication Year | 2013 |
| Total Pages | 438 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 10 MB |