Page Text
________________
अधिकारः) व्याख्या-विवरण-विवेचनसमन्विता सुखभोगे प्रमादतोऽपरबन्ध इति चेत्, स कायसन्तापे नन्वार्तध्यानादपि तुल्यः॥
(३८) चित्रशक्तिकं च कर्म, तुच्छभोगमहाभोगकायसन्तापव्याध्यारोग्यादिचित्रफलदर्शनात्; तन्न कायसन्तापमात्रात् चित्रशक्तिकस्यास्य क्षय उपपद्यते, अतिप्रसङ्गात्, आह्लादादपि तत्क्षयापत्तेः । दुःख्येव चैवं तपस्वी स्यात् । न चैतदुपपन्नम्, अभ्युपगमादि
... .... व्याख्या ... ... सुखभोगे सति प्रमादतः-प्रमादात् कारणात् अपरबन्धः-अन्यकर्मबन्धः । अतो नेदं तप इति हृदयम् । इति चेत् एतदाशझ्याह-स इत्यादि । सः-अपरबन्धः कायसन्तापे तपसि सति प्रमादत इव नन्वार्तध्यानादपि तुल्यः-समान एव, अतो नायमपि तप इत्यभिप्रायः॥ ___अभ्युच्चयमाह चित्रशक्तिकं चेत्यादिना । चित्रशक्तिकं च-नानाशक्तिकं च कर्मवेदनीयादि । कुत इत्याह-तुच्छभोगमहाभोगकायसन्तापव्याध्यारोग्यादिचित्रफलदर्शनात् । न ह्यचित्रात् कारणात् चित्रकार्योत्पादः यत एवम् । तन्नेत्यादि । तस्मान्न कायसन्तापमात्रात् सकाशात् चित्रशक्तिकस्यास्य-कर्मणः क्षय उपपद्यते । कुत इत्याह-अतिप्रसङ्गात् । एनमेवाहआह्लादादपि सकाशात् सन्तापादिवत् तत्क्षयापत्ते:-कर्मक्षयापत्तेः, विजातीयत्वाविशेषादित्यर्थः । दुःख्येव चैवं तपस्वी स्यात्, कायसन्तापलक्षणे तपसि सति । अस्त्विति एतदाशङ्क्याह-न *.................................................. मनेतिरश्मि ......................................................
પૂર્વપક્ષઃ સ્વેચ્છાથી સ્વીકૃત રાજયસુખાદિના ભોગમાં તો પ્રમાદ થતો હોવાથી, નવા-નવા કર્મનો બંધ થાય છે, એટલે તે તપરૂપ નથી.
उत्त२५६ : तो, ७४/४म वगैरे आयसंतापम ५९, माध्यिान यतुं डोवाथी, नवा-नवा नो બંધ થાય છે, તો તેને પણ તપ કેમ મનાય ?
(3८) जी® aid, तु५७मो, महामोग, आयसंताप, व्याधि, मारोग्य वगेरे ४ ४६- ફળો દેખાય છે, તે ત્યારે જ ઘટી શકે કે જયારે તેના કારણભૂત કર્મની વિચિત્ર શક્તિઓ માનવામાં આવે, અને આવી વિચિત્રશક્તિવાળા વેદનીય વગેરે કર્મોનો ક્ષય, માત્ર કાયસંતાપથી ન થાય, કારણ કે, કાયસંતાપથી તો માત્ર કાયસંતાપપ્રાયોગ્ય કર્મનો જ ક્ષય થાય છે, ભોગાદિસલક કર્મનો નહીં... જો વિજાતીય કર્મનો ક્ષય પણ તેનાથી માનવામાં આવે, તો તો ભોગાદિજન્ય આહ્વાદથી પણ બધા જ કર્મનો ક્ષય થવાની આપત્તિ આવે અને તેથી તો કાયસંતાપ કરવાની પણ જરૂર ના રહે...
તથી, કાયસંતાપરૂપ તપ માનશો, તો બે મોટા દોષ આવશે - (૧) અતિશય વેદનાથી પરાભવ પામેલા, નારક-તિર્યંચ વગેરે બધા જ દુઃખી જીવો તપસ્વી બની જશે અને જેમ અધિક ધનથી મહાન ધનિક બનાય, તેમ વધારે દુઃખી જીવો વિશિષ્ટ તપસ્વી બૅનશે, અને (૨) યોગીઓને કાયસંતાપરૂપ
* "सर्व एव च दुःख्येवं, तपस्वी सम्प्रसज्यते । विशिष्टस्तद्विशेषेण, सुधनेन धनी यथा ॥" (अष्टकप्रकरणम् ११/२ )
१. 'न त्वार्त०' इति क-पाठः । २. 'दुःखीव' इति क-पाठः ।
Jain Education International
For Personal & Private Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 005532 |
| Book Title | Anekantjaipataka Part 01 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Bhavyasundarvijay, Yashratnavijay |
| Publisher | Jingun Aradhak Trust |
| Publication Year | 2013 |
| Total Pages | 370 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 9 MB |