Anekantjaipataka Part 01

SR No.: 005532
Original Sutra Author: N/A
Author: Bhavyasundarvijay, Yashratnavijay
Publisher: Jingun Aradhak Trust
Publication Year: 2013
Total Pages: 370
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati
File Size: 9 MB

Page 121

अधिकार: )
व्याख्या - विवरण - विवेचनसमन्विता
44
तथा 'त्रिदशनाथकृतपूज' इत्यनेन पूजातिशयम् । उक्तं च'अशोकवृक्षः सुरपुष्पवृष्टिर्दिव्यो ध्वनिश्चामरमासनं च । भामण्डलं दुन्दुभिरातपत्रं, सत्प्रातिहार्याणि जिनेश्वराणाम् 'सद्भूतवस्तुवादी'त्यनेन पुनर्वागतिशयमाह । यथोक्तम्“पोग्गलरूवो सद्दो तहत्थवत्ता तहापयईए उ । सच्चाइचित्तधम्मा तेणिह ववहारसिद्धि त्ति ॥' ... अनेडांतरश्मि
11
तथा ‘त्रिदशनाथकृतपूज’ से पहथी, परमात्मानो पूभतिशय सूचित थाय छे, आरएस } छेन्द्र વગેરે દ્વારા થતી આવી ભવ્ય પૂજા પૂજાતિશયને જણાવે છે. કહ્યું છે કે
“(१) अशोऽवृक्ष, (२) सुरपुष्पवृष्टि, (3) हिव्यध्वनि, (४) यामर, (4) आसन, (६) लामंडल, (७) हुहुलि, अने (८) छत्र ← सा साह महाप्रातिहार्यो विनेश्वरोनां छे.” आम, इन्द्रडृत પૂજાથી પૂજાતિશય જણાય.
तथा ‘सद्भूतवस्तुवादी’ से पहथी, परमात्मानो वयनातिशय सूचित थाय छे, डारा યથાવસ્થિત વસ્તુનું કથન એ જ વચનાતિશય છે.
*
तखाशंानो निरास *
બૌદ્ધ : શબ્દ અને અર્થ વચ્ચે તાદાત્મ્ય કે તદુત્પત્તિ એકે સંબંધ ધટતા નથી તે આ પ્રમાણે - (૧) તાદાત્મ્ય તો ન માની શકાય, નહીંતર તો (ક) મોદક શબ્દનું ઉચ્ચારણ કરતાં જ મોઢું લાડવાથી ભરાઈ જશે, (ખ) અગ્નિ શબ્દનું ઉચ્ચારણ કરતાં જ મોઢું બળીને રાખ થઈ જશે.
(૨) તદુત્પત્તિ તો સંભવિત જ નથી. તે આ રીતે - (ક) શબ્દથી અર્થની ઉત્પત્તિ માનવામાં આવે, તો ‘સો રૂપિયા મને મળો' એવું બોલવા માત્રથી જ ભિખારીને સો રૂપિયા મળી જશે અને તેથી તો કોઈ ગરીબ રહેશે જ નહીં, પણ તેવું તો દેખાતું નથી, અને (ખ) અર્થથી શબ્દની ઉત્પત્તિ .... विवरणम् ...
1. ननु शब्दार्थयोस्तादात्म्यतदुत्पत्तिसम्बन्धविरहाद् वाच्यवाचकभाव एव नास्ति । ततः कथं सद्भूतवस्तुवादित्वलक्षणश्चतुर्थोऽतिशयो घटते इत्याशङ्कयोक्तम्
“पोग्गलरूवो सद्दो तहत्थवत्ता तहापयईए उ । सच्चाइचित्तधम्मा तेणिह ववहारसिद्धि ति ।"
अस्यार्थः-पुद्गलरूपो रूपरसगन्धस्पर्शस्वभावभाषावर्गणापुद्गलद्रव्योपादानकारणत्वेन मूर्त्तप्रकृतिः, न तु परेषामिव “ शब्दोऽम्बरगुणः" इति वचनादाकाशधर्मत्वेनामूर्त्तः, शब्दः प्रतीतरूप एव । तथेति विशेषणसमुच्चये । अर्थवक्ता - अर्थवाचक:, जीवादितत्त्वसप्तकप्रतिपत्तिनिमित्तमित्यर्थः । कुत इत्याहतथाप्रकृतेस्तु । तुरेवकारार्थः । ततश्च तथा तत्प्रकारार्थवचनस्वभावा या प्रकृतिः-स्वरूपं तस्या एव, अर्थवचनस्वाभाव्यादेवेत्यर्थः ।
१. उपजाति: । २. 'तहाऽत्थ०' इति घ- पाठः । ३. 'तहा पईए' इति क- पाठः । ४. आर्याच्छन्दसि रचितस्यास्य पद्यस्य छाया-पुद्गलरूपो शब्दस्तथाऽर्थवक्ता तथाप्रकृतेस्तु । सत्यादिचित्रधर्मा तेनेह व्यवहारसिद्धिरिति ॥ 'तहाप्पइए' इति च पाठ: । ६. छायार्थं दृश्यतां चतुर्थकं टिप्पणकम् । ७. 'कारार्थं मतश्च' इति ख- पाठः ।
५.