________________
વિષયાનુક્રમણિકા
પૃષ્ઠ ક્રમાંક
વિષય
ધર્મતીર્થની ઉપાસનાનું મધ્યમ ફળ અને આનુષંગિક ફળ ધર્મતીર્થની જઘન્ય ઉપાસનાનું ફળ બોધિબીજની પ્રાપ્તિ ધર્મતીર્થની જઘન્ય ઉપાસના એટલે ગુણાનુરાગપૂર્વક તેની પ્રશંસા , મમતાથી-દૃષ્ટિરાગથી કરાતી ભક્તિમાં સાચો ગુણાનુરાગ નથી, તેથી તે આત્મકલ્યાણની દૃષ્ટિએ નિષ્ફળ બોધિબીજ પામવા ગુણના પૂજારી બન્યા સિવાય છૂટકો નથી ગુણાનુરાગથી શાસનની ઉપાસના કોણ કરી શકે ? બોધિબીજનું માહાત્મ ધર્મપ્રાપ્તિનો અહોભાવ ધર્મતીર્થનો મહિમા આપણા જેવો દિગંબરોએ સ્વીકાર્યો નથી તેનું દૃષ્ટાંત પરિશિષ્ટઃ ધર્મતીર્થનો મહિમા
૩૮
૩૯
૪૧-૪૭
૪૮-૧૫૭
૪૯
می
ق لت له نی
نی
ધર્મતીર્થની વ્યાખ્યા ધર્મતીર્થ ઘોર સંસારમાં એકમાત્ર પરમ શરણભૂત અતિ વિકસિત અને પ્રૌઢ એકમાત્ર સંસ્કૃતભાષા ધર્મતીર્થનો સાત વિભક્તિથી અર્થ અનંત કાળથી અનંત તીર્થકરોનાં અનંત ધર્મતીર્થો, પણ અર્થથી એક જ સનાતન શાસ્વત ધર્મતીર્થ ધર્મનો વ્યુત્પત્તિ અર્થ ધર્મની વ્યાપક વિશાળ વ્યાખ્યા જૈનશાસનનો અદ્વિતીય સિદ્ધાંત એટલે સ્યાદ્વાદ આ વિશાળ વ્યાખ્યાથી કીડી-કૂતરા-જીવમાત્રનું સદ્વર્તન પણ ધર્મ કહેવાય ધર્મની એક પ્રકારે વ્યાખ્યા અને તેમાં રહેલી ખામી પતનશીલ આત્માને ધારણ કરે તે ધર્મ નિગમનયથી કોઈપણ સદ્વર્તન-સવાણી-સવિચાર તે ધર્મ છે ભૌતિક ઉન્નતિ અને આત્મિક ઉન્નતિનું સાધન તે ધર્મ વળી જેટલાં અહિંસાદિ અનુષ્ઠાન કે સ્વાર્થત્યાગ અને પરોપકારકરણ તે ધર્મ ઉત્તમ પુરુષોનું આચરણ તે ધર્મ, દાન-શીલાદિ ધર્મ અને પંચાચાર તે ધર્મ પુણ્યાનુબંધી પુણ્ય અને સકામ નિર્જરા એ જ સાચો ધર્મ ધર્મતત્ત્વની ગહનતાનું દૃષ્ટાંત યુગલિકકાળ અને આ અવસર્પિણીમાં ધર્મતીર્થના પ્રથમ સ્થાપક શ્રી ઋષભદેવ ભગવાન તીર્થંકરો બધા જ ધર્મો બતાવીને બીજે નથી તેવા શ્રેષ્ઠ ધર્મના પ્રકાશક છે લોકચિ વિવિધ પ્રકારની હોવાથી ધર્મો પણ અનેક પ્રકારના છે ભગવાનના ધર્મની અનન્યતા
Jain Education International
For Personal & Private Use Only
www.jainelibrary.org