Page Text
________________
૨૫૬
પ્રવચન ક્રમાંક - ૨૨, ગાથા ક્રમાંક - ૨૩, ૨૪ એ પ્રગટ થાય છે દેહ દ્વારા અને વ્યક્તિ દ્વારા. એ પરમ તત્ત્વ છે એટલા માટે મહર્ષિ પતંજલિએ બહુ મઝાનો શબ્દ આપ્યો. “ગુરુ ગુરુ: I’ એ પરમગુરુ. પરમગુરુ જે અસ્તિત્વ છે તે મૂળ તત્ત્વ છે, માટે માત્ર વ્યક્તિ નિષ્ઠા નહિ પણ તત્ત્વ નિષ્ઠા જોઈએ. આત્મબોધમાં નિશ્ચિતપણે જે અસાધારણપણે પરિણામદાયક કાર્ય કરે છે, અને જેની હાજરીમાં થાય છે છતાં જે કશું કરતાં નથી પણ જેની હાજરી વગર કશું જ થતું નથી તેને કહેવાય છે સદ્દગુરુ. જે મતાર્થી છે તે સદ્ગુરુને ન સમજવાની પહેલી ભૂલ કરે છે. જિનેશ્વર પરમાત્માને તો હવે સમજવાનાં છે. તેમને સમજવામાં ક્યાં ને શા માટે ભૂલ થાય છે? શાસ્ત્રોને સમજવામાં
ક્યાં ભૂલ થાય છે, અને વ્રતોને સમજવામાં ક્યાં ભૂલ થાય છે? આ ચાર બાબતો તરફ પરમકૃપાળુને ધ્યાન દોરવું છે.
બાહ્ય ત્યાગ પણ જ્ઞાન નહિ, તે માને ગુરુ સત્ય,
અથવા નિજકુળ ધર્મના, તે ગુરુમાં જ મમત્વ. પોતાને જે મત, પોતાનું જે કુળ, પોતાનો જે સંપ્રદાય, જે પરંપરા, તેમાં ચાલ્યાં આવતાં હોય, પછી તેઓ ગમે તેવાં હોય તો પણ બાપાના બાપાના દાદા, ત્યાંથી અમારી પરંપરા ચાલી આવે છે, હવે અમારે સતપુરુષ હાજર હોય તો પણ એ પરંપરા તોડવી નથી. આ ચુંગાલમાંથી છૂટી તેમની પાસે પહોંચવું નથી અને અસદ્ગુરુ છૂટવા દેશે પણ નહિ. બે કામ થશે. આ છૂટવા દેશે નહિ અને ઓલો છૂટવા તૈયાર નથી, એવી જેની અવસ્થા છે તેને કહેવાય મતાર્થી, પહેલું લક્ષણ પૂર્ણ થયું.
બીજું લક્ષણ હવે પછી “જે જિનદેહ પ્રમાણ છે,” તે ગાથાથી સમજાવશે. તે ગાથા આના કરતાં પણ ગંભીર છે. જિનેશ્વર ભગવાની સાચી ઓળખાણ શાનાથી? તેમના દેહથી, સમવસરણથી કે બાહ્ય રુદ્ધિથી? આ ઈન્દ્રો આવે છે, દેવો આવે છે. સમવસરણની રચના કરે છે, ચાલે છે ત્યારે કમળ મૂકાય છે. ચોત્રીસ અતિશયો છે. પાંત્રીસ વાણીનાં ગુણો છે, એ બધું છે માટે જિનેશ્વર છે, માટે તીર્થંકર છે કે બીજું કોઈ લક્ષણ છે? તેમના શરીરમાંથી સુગંધ આવે છે આ લક્ષણ મહત્ત્વનું ગણાય? એમના શરીરનું પ્રમાણ આવું છે તેનું મહત્ત્વ ગણવું? સમયસારજીમાં કુંદકુંદાચાર્યજીએ ત્રણ વાતો મૂકી છે કે જેઓ જીતમોહ છે તેઓ તીર્થંકર છે, બીજી વાત એ કે જેઓ જીતેન્દ્રિય છે-જેમણે ઈન્દ્રિયો જીતી છે અને ત્રીજી વાત જીતરાગ, જેઓએ રાગ જીત્યો છે, તે તીર્થકર છે. સમવસરણ છે માટે તીર્થકર નથી, પરંતુ મોહ જીત્યો છે માટે તીર્થંકર છે. આવી અદૂભુત વાત જગતમાં ક્યાંય થઈ નથી. કોઈએ કરી નથી. એ અભુત વાત બીજી ગાથામાં “જે જિનદેહ પ્રમાણ છે ને,” તેમાં લઈશું.
Jain Education International
For Personal & Private Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 005521 |
| Book Title | Atmasiddhishastra Part 01 |
| Original Sutra Author | Shrimad Rajchandra |
| Author | Bhanuvijay |
| Publisher | Satshrut Abhyas Vartul |
| Publication Year | 2011 |
| Total Pages | 492 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 10 MB |