________________
અનુયોગગણાનુજ્ઞાવસ્તુક | ‘અનુયોગાનુજ્ઞા' દ્વાર / સ્તવપરિજ્ઞા / ગાથા ૧૧૦-૧૧૬૮ આહારસંજ્ઞાથી મુકાયેલા તથા શ્રોત્રેન્દ્રિયથી સંવૃત, શાંતિથી યુક્ત એવા સાધુ મન દ્વારા કરતા નથી. શું કરતા નથી ? એથી કહે છે – પૃથ્વીકાયના આરંભને કરતા નથી, એ પ્રમાણે ગાથાર્થ છે. ||૧૧૬૭
ગાથા :
इय मद्दवाइजोगा पुढविक्काए हवंति दस भेआ ।
आउक्कायाईसु वि इअ एए पिंडिअं तु सयं ॥११६८॥ અન્વયાર્થ :
રૂય આ રીતે=જે રીતે ક્રાંતિના યોગથી પૃથ્વીકાયમાં એક ભેદ થાય છે એ રીતે, મારૂનો =માર્દવાદિના યોગથી પુત્રવિદ્યRIL-પૃથ્વીકાયમાં રસ બે દશ ભેદો દુવંતિ થાય છે. માકેદય વિકઆઉકાયાદિમાં પણ રૂ૩=આ પ્રમાણે છે=જે પ્રમાણે શાંતિ આદિના યોગથી પૃથ્વીકાયમાં દશ ભેદો થાય છે એ પ્રમાણે અખાયાદિમાં પ્રત્યેકને આશ્રયીને દશ-દશ ભેદો થાય છે. પણ તુ પૈાિં વળી આ=ઉપરમાં બતાવ્યા એ દશ-દશ ભેદો, પિંડિત=ભેગા થઈને, સયં=શત થાય છે.
ગાથાર્થ :
જે રીતે ક્ષાંતિના યોગથી પૃથ્વીકારમાં એક ભેદ થાય છે, એ રીતે માર્દવાદિના યોગથી પૃથ્વી કાચમાં દશ ભેદો થાય છે. અકાયાદિમાં પણ આ રીતે પ્રત્યેકને આશ્રયીને દશ-દશ ભેદો થાય છે. વળી આ દશ-દશ ભેદો ભેગા થઈને સો ભેદો થાય છે.
ટીકાઃ __एवं माईवादियोगात् 'माईवयुक्त आजवादियुक्त' इति श्रुत्या पृथिवीकाये भवन्ति दश भेदाः, यतो दश क्षान्त्यादिपदानि, अप्कायादिष्वप्येवं प्रत्येकं दशैव, एते सर्व एव पिण्डितं तु शतं, यतो दश पृथिव्यादय इति गाथार्थः ॥११६८॥ * “માડયાડું વિ'માં 'મા'થી એ નક્કી થાય કે પૃથ્વીકાયમાં તો દશ ભેદો પ્રાપ્ત થાય છે, પરંતુ અકાયાદિમાં પણ દશ-દશ ભેદો પ્રાપ્ત થાય છે. ટીકાર્ય
આ રીતે =ક્ષાંતિના યોગથી એક ભેદ બતાવ્યો એ રીતે, માર્દવયુક્ત-આર્જવાદિયુક્ત એ પ્રકારની કૃતિ હોવાથી અર્થાત્ વિકલ્પ હોવાથી, માર્દવાદિના યોગથી પૃથ્વીકાયમાં દશ ભેદો થાય છે, જે કારણથી શાંતિ આદિ પદો દશ છે. અખાયાદિમાં પણ આ પ્રમાણે છેઃપ્રત્યેકને આશ્રયીને દશ જ છે=અપ્લાયાદિ દરેકને આશ્રયીને દશ ભેદો થાય છે.
વળી આ સર્વ જ પિડિત શત થાય છે=ક્ષાંતિ આદિના યોગથી પૃથ્વીકાયાદિમાં પ્રત્યેકને આશ્રયીને દશદશ ભેદો થાય એ સર્વ જ ભેદો ભેગા થયેલા સો ભેદો થાય છે, જે કારણથી પૃથ્વી આદિ દશ છે, એ પ્રમાણે ગાથાર્થ છે. /૧૧૬૮
Jain Education International
For Personal & Private Use Only
www.jainelibrary.org