________________
૩૦૦
અનુયોગગણાનુજ્ઞાવસ્તુક | ‘ગણાનુજ્ઞા' દ્વાર/ ગાથા ૧૩૩૧-૧૩૩૨
વળી, ગાથા ૧૩૨૯થી ૧૩૩૧ના પૂર્વાર્ધમાં જે સમાપ્ત-અસમાપ્તકલ્પનું અને જાત-અજાતકલ્પનું સ્વરૂપ બતાવ્યું, તેનું ફળ ગાથાના ઉત્તરાર્ધમાં બતાવે છે –
જે સાધુઓ અસમાપ્તકલ્પવાળા હોય કે અજાતકલ્પવાળા હોય, તેઓને તે ક્ષેત્રની કોઈ વસ્તુ સામાન્યથી આભાવ્ય થતી નથી અર્થાત્ તે ક્ષેત્રમાં રહેલ આહાર-પાણી, વસ્ત્ર-પાત્રાદિ, વસતિ, શિષ્ય આદિ કોઈ વસ્તુ ગ્રહણ કરવી કલ્પતી નથી. તેથી એ ફલિત થયું કે અસમાપ્તકલ્પવાળા કે અજાતકલ્પવાળા સાધુઓને કાંઈ આભાવ્ય નહીં થવારૂપ દોષની પ્રાપ્તિ થાય છે. આથી ગાથા ૧૩૨૮માં કહ્યા પ્રમાણે સ્વલબ્ધિમાન સાધુ પણ ગુરુદત્ત પરિવારના અભાવમાં વિધિપૂર્વક જ સમાપ્તકલ્પથી વિચરે, પરંતુ અસમાપ્તકલ્પથી વિચરે નહીં. ll૧૩૩૧||
ગાથા :
हवइ समत्ते कप्पे कयम्मि अण्णोऽण्णसंगयाणं पि ।
गीअजुआणाऽऽहव्वं जहसंगारं दुवेण्हं पि ॥१३३२॥ અન્વયાર્થ :
મurોડvU/સંડયા પિકઅન્યોન્ય સંગત પણ મજુમા ગીતયુક્તોનોકગીતાયુક્ત સાધુઓનો, સમત્તે પે સમાપ્તકલ્પ કરાયે છતે સુવેજું પિ બંનેનું પણ નદયથાસંગાર=સંકેત પ્રમાણે,
આભાવ્ય હવટ્ટ થાય છે.
ગાથાર્થ :
અન્યોન્ય સંગત પણ ગીતાWયુક્ત સાધુઓનો સમાપ્તકલ્પ કરાવે છતે બંનેનું પણ સંકેત પ્રમાણે આભાવ્ય થાય છે.
ટીકા :
भवति समाप्ते कल्पे कृते सति आभाव्यम्, अन्योऽन्यसङ्गतानामपि विजातीयकुलाद्यपेक्षया गीतार्थयुक्तानामाभाव्यं, यथासंगारं यथासङ्केतं द्वयोरपि-गीतार्थागीतार्थयोरपि (? इति) गाथार्थः ॥१३३२॥ ટીકાર્ય :
સમાપ્તકલ્પ કરાયે છતે આભાવ્ય થાય છે. કઈ રીતે સમાપ્તકલ્પ કરાયે છતે આભાવ્ય થાય છે? એથી કહે છે – વિજાતીય કુલાદિની અપેક્ષાથી અન્યોન્ય સંગત પણ ગીતાર્થયુક્તોનું આભાવ્ય થાય છે.
અહીં પ્રશ્ન થાય કે આ રીતે વિજાતીય કુલાદિની અપેક્ષાથી પરસ્પર સંગત થઈને સમાપ્તકલ્પ કરાયો હોય તો, પ્રાપ્ત થયેલ આભાવ્ય બંનેમાંથી કોનું થાય ? તેથી કહે છે –
બંનેનું પણ=ગીતાર્થ અને અગીતાર્થનું પણ, યથાસંગાર= યથાસંકેત=પૂર્વમાં જે પ્રકારનો સંકેત કરાયો હોય તે પ્રકારે, આભાવ થાય છે, એ પ્રમાણે ગાથાર્થ છે.
Jain Education International
For Personal & Private Use Only
www.jalnelibrary.org