________________
અનુયોગગણાનુજ્ઞાવસ્તુક | ‘અનુયોગાનુજ્ઞા' દ્વાર / સ્તવપરિજ્ઞા / ગાથા ૧૧૧૪
અવતરણિકા :
व्यासार्थं त्वाह ग्रन्थकार: -
અવતરણિયાર્થ:
વળી વ્યાસાર્થને ગ્રંથકાર કહે છે, અર્થાત્ પૂર્વગાથામાં દ્રવ્યસ્તવવિષય જિનભવનકારણવિધિ સંક્ષેપથી બતાવી, તે વિધિના વિસ્તારથી અર્થને ગાથા ૧૧૨૯ સુધી ગ્રંથકાર કહે છે –
ગાથા :
दव्वे भावे अ तहा सुद्धा भूमी पएसऽकीला य ।
दव्वेऽपत्तिगरहिआ अन्नेसि होइ भावे उ ॥१११४॥ અન્વયાર્થ :
લ્વે માર્ગ દ્રવ્યવિષયક અને ભાવવિષયક તહીં તે પ્રકારે=જે પ્રકારે જિનભવનથી જીવોને ધર્મપ્રાપ્તિરૂપ લાભ થાય તે પ્રકારે, સુદ્ધાં મૂકી શુદ્ધ ભૂમિ છે. પણ પ્રદેશમાં સત્તા અને અકીલા=હાડકાં વગેરેથી રહિત એવી, બ્રેકદ્રવ્યવિષયક છે=દ્રવ્યશુદ્ધ ભૂમિ છે. મન્નેfક્ષક વળી અન્યોને ગત્તિ રિદિ= અપ્રીતિથી રહિત એવી ભાવે રોડ્રભાવવિષયક થાય છે=ભાવશુદ્ધ ભૂમિ છે.
ગાથાર્થ :
દ્રવ્યવિષચક અને ભાવવિષયક, જે પ્રકારે જિનભવનથી જીવોને ધર્મની પ્રાપ્તિરૂપ લાભ થાય તે પ્રકારની શુદ્ધ ભૂમિ છેઃ ઉચિત પ્રદેશમાં અને હાડકાં આદિથી રહિત ભૂમિ દ્રવ્યશુદ્ધ ભૂમિ છે, વળી અન્ય જીવોને અપ્રીતિથી રહિત ભૂમિ ભાવશુદ્ધ ભૂમિ છે.
ટીકા :
द्रव्ये भावे च तथा शुद्धा भूमिः, यथासङ्ख्यं स्वरूपमाह-प्रदेशे तपस्विजनोचिते अकीला वा अस्थ्यादिरहिता द्रव्य इति द्रव्यशुद्धा, अप्रीतिरहिता-अन्येषां प्राणिनामसमाधिरहिता आसन्नानां भवति भावे तु=भावशुद्धेति गाथार्थः ॥१११४॥ ટીકાર્યઃ
દ્રવ્યવિષયક અને ભાવવિષયક તે પ્રકારની શુદ્ધ ભૂમિ છે : યથાસંખ્ય સ્વરૂપને કહે છે–તે દ્રવ્ય અને ભાવરૂપ શુદ્ધ ભૂમિના સ્વરૂપને ક્રમસર બતાવે છે – તપસ્વીજનને ઉચિત પ્રદેશમાં=સાધુલોકને યોગ્ય ક્ષેત્રમાં, અને અકીલા=અસ્થિ આદિથી રહિત, એવી દ્રવ્યવિષયક છે=દ્રવ્યશુદ્ધ ભૂમિ છે. વળી આસન્ન એવા અન્ય પ્રાણીઓને=નજીક રહેલા બીજા જીવોને, અપ્રીતિથી રહિત=અસમાધિથી રહિત, એવી ભાવવિષયક છેઃ ભાવશુદ્ધ ભૂમિ છે, એ પ્રમાણે ગાથાનો અર્થ છે. ll૧૧૧૪
Jain Education International
For Personal & Private Use Only
www.jainelibrary.org