Panchvastuk Prakaran Part 06

SR No.: 005513
Original Sutra Author: N/A
Author: Pravinchandra K Mota
Publisher: Gitarth Ganga
Publication Year: 2010
Total Pages: 354
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati
File Size: 7 MB

Page 203

૧૮૪
અનુયોગગણાનુજ્ઞાવસ્તુક | ‘અનુયોગાનુજ્ઞા' દ્વાર / સ્તવપરિજ્ઞા/ ગાથા ૧૨૪૯-૧૨૫૦
ટીકા :
सदा सर्वत्र क्षेत्रेऽभावे जिनानां भावापदि जीवानां सत्यां तेषां-जीवानां निस्तरणगुणं नियमेन तावदिह-लोके तदायतनं-जिनायतनमिति गाथार्थः ॥१२४९॥ ટીકાર્થ :
સદા સર્વ ક્ષેત્રમાં જિનોના અભાવમાં જીવોને ભાવઆપત્તિ હોતે છતે અહીં લોકમાં, તેઓને જીવોને, નિસ્તરણના ગુણવાળું ભાવઆપત્તિમાંથી નીકળવામાં સમર્થ ગુણવાળું, નિયમથી તેનું આયતન છે=જિનોનું આયતન છે=જિનભવન છે, એ પ્રમાણે ગાથાર્થ છે. ભાવાર્થ :
જગતમાં જીવોના કલ્યાણનું અનન્ય કારણ તીર્થકરો છે; કેમ કે તીર્થકરોના અસ્તિત્વમાં તીર્થકરના દર્શનથી, ઉપદેશથી, તેઓ પ્રત્યેની ભક્તિથી કે તેમનું અવલંબન લઈને કરાતા સંયમના પાલનથી કલ્યાણની પ્રાપ્તિ થાય છે, પરંતુ સર્વ ક્ષેત્રોમાં સદા તીર્થકરો પ્રાપ્ત થતા નથી. તેથી જ્યારે સાક્ષાત્ તીર્થકરોનો વિરહ હોય, ત્યારે યોગ્ય જીવોને તીર્થકરને અવલંબીને કલ્યાણ કરવાને અનુકૂળ ભાવો કરવા દુષ્કર બને છે, માટે તીર્થકરોનો વિરહયોગ્ય જીવો માટે ભાવઆપત્તિસ્વરૂપ છે. આવી ભાવઆપત્તિમાંથી યોગ્ય જીવોનો વિસ્તાર જિનાયતન કરે છે; કેમ કે જિનાયતનના અવલંબનથી તીર્થકરોના સ્વરૂપની ઉપસ્થિતિ થાય છે અને તીર્થકરોની ભક્તિ થઈ શકે છે. આથી જિનાયતન ભાવઆપત્તિના વિસ્તારને અનુકૂળ ગુણવાળું છે. ll૧૨૪લા અવતરણિકા :
પૂર્વગાથામાં કહ્યું તે રીતે ભાવઆપત્તિના નિવારણના ગુણવાળું જેમ જિનાયતન છે, તેમ અન્ય શું છે? તે બતાવે છે –
ગાથા :
तबिबस्स पइट्ठा साहुनिवासो अ देसणाई य ।
एक्किकं भावावयणित्थरणगुणं तु भव्वाणं ॥१२५०॥ અન્વયાર્થ :
(જિનભવનમાં) તબ્ધિ પટ્ટા તેના બિંબની જિનોની પ્રતિમાની, પ્રતિષ્ઠા, સાદુનિવાસો અને સાધુનો નિવાસ, રેસાય અને દેશનાદિ; નિ એકેક મળ્યાdi=ભવ્યોના માવાવયાિર મુ તુક ભાવઆપથી નિસ્તરણના ગુણવાળું જ છે. ગાથાર્થ :
જિન ભવનમાં જિનપ્રતિમાની પ્રતિષ્ઠા, સાધુનો નિવાસ, અને દેશનાદિ; એકેક ભવ્ય જીવોનો ભાવઆપત્તિથી વિસ્તાર કરવાના ગુણવાળું જ છે.