Panchvastuk Prakaran Part 06

SR No.: 005513
Original Sutra Author: N/A
Author: Pravinchandra K Mota
Publisher: Gitarth Ganga
Publication Year: 2010
Total Pages: 354
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati
File Size: 7 MB

Page 103

૮૪
અનુયોગગણાનુજ્ઞાવસ્તક / “અનુયોગાનુજ્ઞા' દ્વાર | સ્તવપરિજ્ઞા/ ગાથા ૧૧૦૫-૧૧૦૬ ટીકાર્ય
જે પ્રમાણે કાયોત્સર્ગમાં રહેલા છતા તપસ્વી કોઈક વડે મોહથી ઉદકમાં=પાણીમાં, નખાયા. તેનું ક્ષારપણું હોવાને કારણે=મહાત્માની કાયાનું અષ્કાયના જીવો માટે વધને અનુકૂળ ક્ષારપણું હોવાને કારણે, ઉદકના વધમાં પ્રવૃત્ત એવી કાયવાળા પણ તે મહાત્મા અચલિત ભાવવાળા=ષકાયના પાલનને અનુકૂળ નહીં ચલેલા ભાવવાળા, અપ્રવૃત્ત જ છે=અખાયના જીવોના વધમાં અપ્રવૃત્ત જ છે; કેમ કે મધ્યસ્થપણું છે=તે મહાત્માને સર્વ ભાવો પ્રત્યે સમતારૂપ મધ્યસ્થભાવ છે, એ પ્રમાણે ગાથાર્થ છે. અવતરણિકા:
दार्टान्तिकयोजनामाह -
અવતરણિકાર્ય :
પૂર્વગાથામાં દષ્ટાંત બતાવ્યું. તેમાં દાષ્ટ્રન્તિકની યોજનાને કહે છે –
ગાથા :
एवं चिअ मज्झत्थो आणाओ कत्थई पयस॒तो ।
सेहगिलाणादट्टा अपवत्तो चेव नायव्वो ॥११७६॥ અન્વયાર્થ :
પૂર્વ વિડ=આ પ્રમાણે જ પૂર્વગાથામાં દષ્ટાંત બતાવ્યું એ પ્રમાણે જ, તેમના વિઠ્ઠ શૈક્ષ-ગ્લાનાદિ અર્થે મUTTો સ્થપયત આજ્ઞાથી ક્યાંકઃકોઈક આરંભવાળી પ્રવૃત્તિમાં, પ્રવર્તતા એવા મલ્યો મધ્યસ્થ આપવો ચેવ અપ્રવૃત્ત જ નાવ્યો-જાણવા. ગાથાર્થ :
પૂર્વગાથામાં દૃષ્ટાંત બતાવ્યું એ પ્રમાણે જે રોક્ષ-ગ્લાનાદિ માટે ભગવાનની આજ્ઞાથી કોઈક આરંભવાળી વસ્તુમાં પ્રવર્તતા એવા મધ્યસ્થ અપ્રવૃત્ત જ જાણવા. ટીકાઃ __ एवमेव मध्यस्थः सन् आज्ञातः क्वचित् प्रवर्त्तमानः वस्तुनि शिक्षकग्लानाद्यर्थमालम्बनादप्रवृत्त एव ज्ञातव्यः तत्त्वत इति गाथार्थः ॥११७६॥
ટીકાર્ય :
આ પ્રમાણે જ=પૂર્વગાથામાં કહ્યું એ પ્રમાણે જ, આજ્ઞાથી કોઈક વસ્તુમાં શૈક્ષ-ગ્લાનાદિ અર્થે આલંબનથી પ્રવર્તતા=શૈક્ષાદિની સંયમવૃદ્ધિ નિમિત્તે કોઈક વસ્તુના ગ્રહણમાં બાહ્ય રીતે આરંભથી પ્રવર્તતા સાધુ, મધ્યસ્થ છતા તત્ત્વથી=ભાવથી, અપ્રવૃત્ત જ જાણવા, એ પ્રમાણે ગાથાર્થ છે.