Panchvastuk Prakaran Part 03

SR No.: 005510
Original Sutra Author: N/A
Author: Pravinchandra K Mota
Publisher: Gitarth Ganga
Publication Year: 2005
Total Pages: 322
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati
File Size: 7 MB

Page 284

પ્રતિદિનક્રિયાવક'મા'થી પ્રાપ્ત “સૂત્રદાનવિચાર' દ્વાર / ગાથા ૬૦૬
૨૫
અન્વયાર્થ :
aફ્લેવ વવાઝોડુ વળી ઉપલમાં કંચનગતની જેમ=પથ્થરમાં સુવર્ણવિષયક વિકલ્પની જેમ, મોદી મોહને કારણે વિનિમિ=સ્વવિકલ્પથી નિર્મિત સુવો શુદ્ધ એવો નો વિસયન= જે અવિષયગામી (પરિણામ) છે, સન્ત તષિ=ત્યાં પરલોકના માર્ગમાં, સમસુદ્ધો=અશુદ્ધ બfrો= કહેવાયો છે. ગાથાર્થ :
વળી ઉપલમાં સુવર્ણવિષયક વિકલ્પની જેમ મોહને કારણે સ્વવિકલ્પથી નિર્મિત શુદ્ધ એવો જે અવિષયગામી પરિણામ છે, તે પરલોકના માર્ગમાં અશુદ્ધ કહેવાયો છે. ટીકા? ___ यः पुनरविषयगामी परिणामो मोहात् स्वविकल्पनिम्मितः शुद्धो न वस्तुस्थित्या, उपल इव काञ्चनगतः धत्तूरकादिदोषात्, स तत्राऽशुद्धो भणितः तत्त्वज्ञैरिति गाथार्थः ॥६०६॥ ટીકાર્યઃ
વળી મોહને કારણે જે અવિષયગામી પરિણામ સ્વવિકલ્પથી નિર્મિત શુદ્ધ છે, વસ્તુસ્થિતિથી=પરમાર્થથી, નથી શુદ્ધ નથી.
ધતૂરકાદિના દોષને કારણે=ધતૂરો વગેરે ખાવાથી થયેલી વિકૃતિને કારણે, જેમ ઉપલમાં કાંચનગત= પથ્થરમાં સુવર્ણ વિષયક વિકલ્પ, પરમાર્થથી શુદ્ધ નથી.
અહીં પ્રશ્ન થાય કે અવિષયગામી પરિણામ વસ્તુસ્થિતિથી કેવો છે? તે બતાવે છે –
તે=અવિષયગામી પરિણામે, ત્યાં પરલોકના માર્ગમાં, તત્ત્વજ્ઞો વડે અશુદ્ધ કહેવાયો છે, એ પ્રમાણે ગાથાર્થ છે. ભાવાર્થ :
જે સાધુઓ સર્વજ્ઞવચનને પ્રમાણભૂત કરીને અતીન્દ્રિય પદાર્થો જાણવા માટે યત્ન કરતા નથી, અને સ્વમતિમાં ઉચિત જણાતા પરિણામને શુદ્ધ માને છે, તેઓમાં મોહનો પરિણામ વર્તે છે; કેમ કે છબસ્થ જીવ અતીંદ્રિય પદાર્થોમાં સર્વજ્ઞના વચન અનુસાર પ્રવૃત્તિ કરે તો સન્માર્ગમાં પ્રવૃત્તિ થઈ શકે. આથી મોહને કારણે જેને સ્વમતિમાં ઊઠતો પરિણામ શુદ્ધ લાગે, તેનો પરિણામ વાસ્તવિક રીતે અવિષયગામી .
જે રીતે ધતૂરાદિ પદાર્થો ખાવાને કારણે કોઈ વ્યક્તિના માનસમાં વિકૃતિ વર્તતી હોય, તો તેને પથ્થરનો ટુકડો પણ સુવર્ણ લાગે, છતાં તે પથ્થર સુવર્ણ બની જતો નથી; તે રીતે જેઓની મતિ નિર્મળ નથી, તેઓને મોહોદયને કારણે અતીન્દ્રિય માર્ગમાં સ્વપ્રજ્ઞા મુજબ ચાલવાનો પરિણામ હોય છે, જે અવિષયગામી એવો પરિણામ તત્ત્વ જાણનારાઓએ અતીન્દ્રિય માર્ગમાં અશુદ્ધ કહ્યો છે. ૬૦૬ll