________________
પ્રતિદિનક્રિયાવસ્તક “આવશ્યકાદિ' દ્વાર/ ગાથા ૫૧૧
૧૪૫
सवतरशिs:
तत्र -
અવતરણિકાર્ય :
પૂર્વગાથાની ટીકાના અંતે કહ્યું કે નિવિગઈના પચ્ચકખાણમાં ક્યાં આઠ અગારો છે અથવા ક્યાં નવ આગારો છે? એ પ્રકારે પ્રકૃતિ કહેવાય છે. એથી હવે તે પ્રકૃત એવા નિવિગઈના આગારો બતાવે છે –
ત્યાં નિવિગઈના પચ્ચક્કાણમાં, गाथा:
णवणीउग्गाहिमए अद्दवदहि पिसिअ घय गुले चेव ।
नव आगारा तेसिं सेसदवाणं च अद्वैव ॥५११॥ मन्वयार्थ : __णवणीउग्गाहिमए अद्दवदहि-(भद्र मेवा) नवनीतमi, लिममा, सद्रव सेवा समi, पिसिअ पिशितमांमद्रव मेवा मांसभi, घय=(मद्रव मेवा) घृतमi, गुले चेव आने (मद्रव मेवा) शुभां; तेसिं=तेमोनाते पिंड विगमोना, नव आगारा=नव मागारो छ, सेसदवाणं चमने शेष द्रवोना=पिंड विमोथी शेष मेवी द्रव विमोना, अटेव=416 °४ (२) छ. गाथार्थ:
ઘન માખણમાં, ઘન તળેલામાં, વસ્ત્રથી ગાળેલ એવા ઘન દહીંમાં, ઘન માંસમાં, ઘન ઘીમાં, ઘના ગોળમાં તે પિંડ વિગઈઓના નવ આગારો છે, અને બાકીના પ્રવાહી માખણાદિના આઠ જ આગારો छ. टीका: ___ नवनीते उद्ग्राहिमके अद्रवदनि गालित इत्यर्थः पिशिते मांसे घृते गुडे चैव, अद्रवग्रहणं सर्वत्राभिसम्बन्धनीयं, नवाकारा अमीषां विकृतिविशेषाणां भवन्ति, शेषाणां द्रवाणां विकृतिविशेषाणामष्टावेवाकारा भवन्ति, उत्क्षिप्तविवेको न भवतीति गाथार्थः ।
इह चेदं सूत्रम् - "निव्विगतीयं पच्चक्खाइ इत्यादि", अण्णत्थ (अणाभोग)१ सहसा २ लेवालेव ३ गिहत्थसंसट्ठ ४ उक्खित्तविवेग ५ पडुच्चमक्खिएणं ६ पारिट्ठावणिया ७ मयहर ८ सव्वसमाहिवत्तियागारेणं ९ वोसिर ।"
तत्थ अणाभोगसहसाकारा लेवालेवा तहेव दट्ठव्वा, गिहत्थसंसट्ठस्स उ इमो विही -
खीरेण जइ कुसणिओ कूरो लब्भइ, तस्स जइ कुंडगस्स ओदणाउ चत्तारि अंगुलाणि दुद्धं ताहे निव्विगइयस्स कप्पइ, पंचमं त्वारद्धं विगतीयं, एवं दहिस्स वि वियडस्स वि, केसु वि विसएसु वियडेण मीसिज्जइ ओदणो ओगाहिमगो वा, फाणियगुलस्स तिल्लघयाण य एएहिं कुसिणिए जइ अंगुलं उवरिं अच्छइ तो वट्टइ, परेण न वट्टइ, महुस्स पोग्गलरसगस्स य अद्धअंगुलेण संसट्ठे होइ, पिंडगुलस्स नवणीयस्स
Jain Education International
For Personal & Private Use Only
www.jainelibrary.org