Jain Sanskrit Sahityano Itihas Part 01

SR No.: 005505
Original Sutra Author: N/A
Author: Munichandrasuri
Publisher: Jain Dharm Vidya Prasarak Sabha Palitana
Publication Year: 2004
Total Pages: 340
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati
File Size: 8 MB

Page 265

૧૮૨
જૈન સંસ્કૃત સાહિત્યનો ઇતિહાસ : ખંડ ૧
'ચન્દ્રાકી– આ 'મોઢ દનકરની કૃતિ છે.
વૃત્તિ-ચન્દ્રાક ઉપર ‘તપા' ગચ્છના કૃપાવિજયે આ રચી છે. એઓ કમલવિજયના શિષ્ય અને ઉપા. મેઘવિજયના ગુરુ થાય છે. P ૨૯૫ ૨ષપંચાશિકા- આના કર્તા ભટ્ટોત્પલ છે.
ટીકા- આ “ખરતર' ગચ્છના લબ્ધિવિજયના શિષ્ય મહિમોદયની રચના છે. એમણે વિ. સં. ૧૭૨૨માં અરસામાં જ્યોતિષરત્નાકર રચ્યો હતો.
ભુવનદીપક- આ હરિભટ્ટની કૃતિ છે.
બાલાવબોધ–ભુવનદીપક ઉપર “ખરતરમ્ ગચ્છના લક્ષ્મીવિજય વિ. સં. ૧૭૬૭માં રચેલો આ બાલાવબોધ છે.
ચમત્કાર-ચિન્તામણિ– આના કર્તા રાજર્ષિભટ્ટ છે.
બાલાવબોધિની- આ ઉપર્યુક્ત ગ્રંથ ઉપરની વૃત્તિ છે. એ ખરતરમ્ ગચ્છના પુણ્યહર્ષના શિષ્ય અભયકુશલે રચી છે.
બાલાવબોધ- આ અજ્ઞાતકર્તૃક રચના છે. હોરામકરન્દ- આ અજ્ઞાતકર્તુક કૃતિ છે. ટીકા-અંચલ' ગચ્છના સુમતિહર્ષ આ રચી છે. એમણે ગણક-કુમુદ-કૌમુદી વગેરેની રચના કરી છે.
કેવલજ્ઞાનહોરા- “હોરા' શબ્દના વિવિધ અર્થ કરાય છે : (૧) અઢી ઘડી યાને એક કલાક, (૨) એક રાશિ કે લગ્નનો અડધો ભાગ, (૩) જન્મકુંડળી અને (૪) જન્મકુંડળી પ્રમાણે ભવિષ્ય ભાખવાની વિદ્યા. જન્મકુંડળીનું ફળ બતાવનાર શાસ્ત્રને “હૌરાશાસ્ત્ર' કહે છે. એ શાસ્ત્ર લગ્ન ઉપરથી શુભાશુભ ફળનું જ્ઞાન કરાવે છે. પ્રસ્તુત કૃતિ આ શાસ્ત્રને લગતી હશે એમ લાગે છે. એના કર્તા ચન્દ્રસેન છે.
શકુન વસત્તરાજ-શકુન,શકુન-નિર્ણય યાને શકુનાર્ણવ- આ શકુનને લગતી કૃતિના કર્તા વસંતરાજ છે.
૧.જિ. ૨. કો. (ખંડ ૧, પૃ. ૧૨૧)માં ચન્દ્રાર્થી-પદ્ધતિ નામની એક અજ્ઞાતકક પાઇય કૃતિ અને કર્તાના નામ
વિનાની એના ઉપરની ટીકાની નોંધ છે. ૨.જિ. ૨. કો. (ખંડ ૧, પૃ. ૪૦૧)માં હરિભટ્ટની આ નામની પાઈય કૃતિ અને ઇલાભટ્ટે એના ઉપર રચેલી
ટીકાનો ઉલ્લેખ છે. ૩. આ નામની બે જૈન કૃતિઓ છે. જુઓ પૃ. 124 અને 126. ૪. રામચંદ્ર શકસંવત્ ૧૫૨૨માં મુહૂર્તચિન્તામણિ નામની કૃતિ રચી છે અને એના ઉપર ‘તપા' ગચ્છના
ચતુરવિજયે ટબ્બો રચ્યો છે. પ. મતિસારે ફરીદકોટમાં વિ. સં. ૧૮૨૭માં ટબ્બો રચ્યો છે. ૬. આ કૃતિ ભાનુચન્દ્રમણિકૃત ટીકા સહિત “વેંકટેશ્વર મુદ્રણાલય” તરફથી વિ. સં. ૧૯૬૩માં છપાવાઈ છે.