________________
૨૨
શ્રી ધર્મ રત્ન પ્રકરણ.
यतिभ्यो लघोः श्रावकस्य हताभ्यणुतानि-अथवा देशनाकाले महातमरूपयातोऽनु पथात् प्ररूपणीयानि वृतान्यतानि, तत्प्रथमतया हि . धर्म शुश्रूषोः प्रथमं महावानि, प्ररूपणीयानि, ततस्वल्पविपच्चसमर्थस्य पश्चादणुवृतानि.
. यदाह. जइधम्मस्स समत्थे–जुजई लहेसणंपि साहूर्ण (इति)
पंच च तान्यणुव्रतानि च स्थूल प्राणातिपात विरमणादीनि-तत्रा न्यतीथिकैरपि प्रायः प्राणित्वेन प्रतीयमानत्वात् स्थूला द्वित्रिचतुःपंचेंद्रियास्ते च ते उच्यासादिपाणयोगात माणाश्च स्थूलमाणाः भवति च तद्योगात् तद्यपदेशो-यथा दंडयोगाद् दंडः पुरुष इति-तेषामंतिपातो वो हिंसेति यावत्-तद्विस्मणं संकल्पमाश्रित्य प्रत्याख्यानं प्रथम
प्रत्याख्यानं चावश्यकचूामेवमुक्त:
એવાં શ્રાવકનાં વ્રત તે અણુવ્રત–અથવા દેશના સમયે મહાવ્રતની પ્રરૂપણના પછી પ્રરૂપાતા વ્રત તે અણુવ્રત. જે માટે પહેલ–પ્રથમ ધર્મ સાંભળનારને પહેલા મહા વ્રત કહેવામાં આવે છે. ત્યાર બાદ તે નહિ સ્વીકારી શકે તે પછી અણુવ્રત કહેવાય છે.
જે માટે કહેવું છે કે, યતિ ધર્મ લેવા અસમર્થને અણુવ્રતની દેશના પણ સાધુએ દેવી. તે અણુવ્રત પાંચ છે. સ્થળ “પ્રાણુતિપાત વિરમણ વગેરે. ત્યાં જેમને અન્ય તીર્થવાળા પણ માટે પ્રાણિપણે કબુલ કરે છે, તે ક્રિયાદિક સ્થળ જણવાં. તે ઉસાસા વિગેરે પ્રા
ના પગથી પ્રાણુરૂપે બેલતાં સ્થળ પ્રાણ કહેવાય. તેના યોગે તેજ કહી શકાય. જેમકે દંડના યોગે પુરૂષને પણ દંડ કહી શકાય. તે સ્થળ પ્રાણેને અતિપાત એટલે વધ, અને થત હિંસા, તેનાથી વિરમણ એટલે સંકલ્પને આસરી પ્રત્યાખ્યાન તે પહેલું અણુવ્રત છે.
પ્રત્યાખ્યાન આવશ્યક ચૂર્ણમાં આ પ્રમાણે કહેલું છે—
Jain Education International
For Personal & Private Use Only
www.jainelibrary.org
