________________
વિવિધ વિષય વિચારમાળા ભાગ-૮
૬. પશુઓના દાંત કેશ, અસ્થિ, નખ, ત્વચા અને રૂવાડાં વિગેરેને તેના ઉત્પત્તિ સ્થાનોથી ગ્રહણ કરી, ત્રણ અંગોનો. જે વ્યાપાર કરવો તે દંતવાણિય.
૭. લાખ, મણશિલ, ગળી, ધાવડી અને ટંકણખાર વિગેરે વસ્તુઓનો જે વ્યાપાર કરવો, તે પાપના ગૃહરૂપ લક્ષ વાણિજય કહેવાય
૮. ચરબી, માખણ, મધ, મદિરા વિગેરે વસ્તુઓનો જે વ્યાપાર કરવો, તે રસવાણિજય કહેવાય છે.
૯. બે પગવાળા મનુષ્યાદિ, અને ચાર પગવાળા પશુઓ આદિનો જે વ્યાપાર કરવો, તેકેશ વાણિજય કહેવાય છે.
૧૦. કોઈ પણ જાતનું ઝેર, કોઈ પણ જાતનું શસ્ત્ર, હળ, યંત્ર, લોહ અને હડતાળ વિગેરે જીવિતવ્યના નાશને કરનારી વસ્તુઓનો જે વ્યાપાર કરવો, તે વિષવાણિજય કહેવાય છે.
૧૧. તલ, સરસવ, શેલડી, એરંડા વિગેરે જળમંત્રાદિક વિગેરેથી જે પીલવા, તથા પત્રમાંથી તેલ અંતર કાઢીને તેનો વ્યાપાર કરવો, તે યંત્રપીડા કહેવાય છે.
૧૨.પશુઓના નાક વિંધાવવા, ડામ દઈ તેને આંકવા, મુષ્કચ્છેદ (ખાસ્ત કરવા), પૃષ્ટ ભાગને ગાળવો અને કાન વિગેરે અંગને વીંધવા તે નિલંછન કર્મ કહેવાય છે,
૧૩. દ્રવ્યના માટે, મેના, પોપટ, માર્જર, કુતરા અને કુકડા, મોર વિગેરેને પાળવા-પોષવા અનેદાસીઓનું પોષણ કરવું તે અસતી પોષણ કહેવાય છે.
૧૪. વ્યસનથી અથવા પુન્યબુદ્ધિથી એમ બે પ્રકારે દાવાનળ મૂકવો તે દવદાન કહેવાય છે,
૧૫. સરોવર, નદી, દ્રો વિગેરેના જળોને શોષી લેવાના જે ઉપાયો કરવા તે સરશોષણ કહેવાય છે.
૧૭૨
Jain Education International
For Personal & Private Use Only
www.jainelibrary.org
