________________
વિવિધ વિષય વિચારમાળા ભાગ-૮ વજસ્વામી અને ભદ્રબાહુસ્વામી વિગેરેની જેમ નિરતર કરવો. બીજો પૃચ્છના નામનો સ્વાધ્યાય છે. સૂત્ર તથા અર્થ સંબંધી સંદેહ દૂર કરવા માટે અને હૃદયમાં દઢ કરવા માટે બીજા વિશેષ જ્ઞાતાને પૂછવું તે પૃચ્છના કહેવાય છે. તે પૃચ્છના ચિલાતિપુત્ર, મહાબળનો જીવ, સુદર્શન શેઠ અને હરિભદ્ર બ્રાહ્મણની જેમ અવશ્ય કરવી ત્રીજો પરાવર્તન નામનો સ્વાધ્યાય છે. ભણી ગએલા સૂત્રાદિક વિ. સરીન જવાય માટે તેનું વારંવાર ગણવું, આવૃતિ કરવી તે પરાવર્તના નામનો સ્વાધ્યાય છે. ભણી ગએલા સૂત્રાદિક વીસરી ન જવાય માટે તેનું વારંવાર ગણવું, આવૃતિ કરવી તે પરાવર્તના કહેવાય છે, તે અતિમુક્તક તથા ક્ષુલ્લક ઋષિની જેમ કરવું તથા તંતુ વણકરની જેમ વિસ્તારવું, કોઈ એક વણકર પાંજણી પાતાં તે તંતુઓના પ્રાંતભાગને પકડીને બન્ને છેડે ઊભી રહેલી પોતાની બે સ્ત્રીઓ પાસે જ્યારે જ્યારે જતો ત્યારે ત્યારે કુસમર્થન તથા અધરચુંબાનિ કરતો હતો, તેની આ પ્રમાણેની ચેષ્ટા માર્ગે જતા કોઈ મુનિએ જોઈ, એટલે તે ઊભા રહ્યા. તે વખતે વણકર મુનિને કહ્યું કે સાધુ! તમો શું જુઓ છો? આવું સુખ તમે ક્યાંઈ જોયું છે? તમારે તો આવું સુખ સ્વપ્રમાં પણ ક્યાંથી હોય? આ પ્રમાણે અભિમાનવાળું તેનું વચન સાંભળીને, મુનિએ અવધિજ્ઞાનનો ઉપયોગ દીધો, તો તે વણકરનું એક ક્ષણનું આયુષ્ય બાકી રહેલું જોઈ, તેને પોતાની પાસે બોલાવીને કહ્યું કે હે ભદ્ર કેટલી વખત જીવવા માટે આવી કામચેષ્ટા કરે છે, તારું આયુષ્ય તો હમણાં જ પૂર્ણ થવાનું છે. તે સાંભળીને વણકર ભય પામીને બોલ્યો કે ત્યારે તમે મને કાંઈ પણ જીવવાનો ઉપાય કહો. પછી મુનિએ તેને નવકાર મંત્ર આપ્યો.તે મંત્રને એક વાર ગણીને તેનું પરાવર્તન કરતો તે મૃત્યુ પામીને સ્વર્ગે ગયો. પોતાના પતિનું અક્માત મૃત્યુ જોઈ તે સ્ત્રીઓએ મુનિને કલંક ચડાવ્યું કે તમે મારા સ્વામીને મુઠ વિગેરેના પ્રયોગથી મારી નાખ્યો. મુનિએ તેમને ઘણો ઉપદેશ તથા શિખામણ આપી, પણ તે સ્ત્રીઓએ પોતાનો કદાગ્રહ
૫.
Jain Education International
For Personal & Private Use Only
www.jainelibrary.org