________________
१७२
संग्रहणीरल (बृहत्संग्रहणी) गुजराती अनुवादसह चउयालसयं२ पढमिल्लयाए, पंतीए चंद-सूराणं । तेण परं पंतीओ, चउरुत्तरियाए वुड्डीए ॥३॥ [प्र.गा.] बावत्तरि'६३ चंदाणं, बावत्तरि सूरियाण पंतीए । पढमाए अंतरं पुण, चंदाचंदस्स लक्खदुगं ॥५४॥ [प्र.गा.] जो जावइ लक्खाई, वित्थरओ सागरो य दीवो वा । तावइयाओ य तहिं, चंदासूराण पंतीओ ॥८॥ [प्र. गा.]
प्र. गा. सं. १७-१८-१६] संस्कृत छायाचतुश्चत्त्वारिंशत् शतं प्रथमायां, पङ्क्तौ चन्द्र-सूर्याणाम् । ततः परं पडूतयः, चतुरुत्तरया वृद्धया ॥३॥ द्वासप्ततिश्चन्द्राणां, द्वासप्ततिः सूर्याणां पङ्क्ती । प्रथमायामन्तरं पुनः चन्द्राच्चन्द्रस्य लक्षद्विकम् ॥१४॥ यो यावन्ति लक्षाणि, विस्तरतः सागरश्च द्वीपो वा । तावत्यश्च तस्मिन्, चन्द्र-सूर्याणां पङ्क्तयः ॥८५।।
शब्दार्थचउयालसयंगसो युम्भाश
वुड्डीए=वृद्धिथा पढमिल्लयाए प्रथम तिम
जो जावइ लक्खाइंले 20 AM प्रभास तेण परं पंतीओ=त्या२५६ तिमी
वित्थरओ-विस्तारवागो चउरुत्तरियाए=6t२ 6त्तर यारी
तावइयाओ य तहिं-dil संध्या प्रभार गाथार्थ- मनुष्यक्षेत्र मारना पुष्पराध- प्रथम पंडितम १४४ यन्द्र-सूर्य संध्या छोय छ અને તે પંક્તિથી આગળની પ્રત્યેક પંક્તિમાં ૪ ચન્દ્ર અને ૪ સૂર્યની વૃદ્ધિ કરવી. પ્રથમ પંક્તિમાં ૭૨ ચન્દ્ર અને ૭ર સૂર્ય હોય, એ પ્રથમ પંક્તિમાં ચન્દ્રથી ચન્દ્રનું બે લાખ યોજનાનું અંતર હોય છે. જે દ્વીપ અથવા જે સમુદ્ર જેટલા લાખ યોજન વિસ્તારવાળો હોય ત્યાં તેટલી સંખ્યા પ્રમાણ ચન્દ્ર-સૂર્યની પંક્તિઓ જાણવી. ૧૮૩-૮૪-૮પા.
- विशेषार्थ- 06 ७८-७८ में मन्ने uथा43 Art२ मडबि मनुष्यक्षेत्र पर यन्द्र-सूर्य વ્યવસ્થા અને તે અપેક્ષાએ પ્રહાદિ સંખ્યા જાણવાનું ‘કરણ’ વગેરે હકીકત દર્શાવી છે.
હવે આ ચાલુ ત્રણ ગાથાવડે બીજા એક મતનું વિવરણ કરવા પહેલાં અહીં ઉપયોગી એવો १८२-'बत्तीससयं चंदा, बत्तीससयं च सूरिया सययं । समसेणीए सव्वे, माणुसखित्ते परिभमंति ॥१॥
[...] ૧૯૩–ગાથા ૮૩-૮૪-૮૫ દિગમ્બર સંપ્રદાયની હોય તેમ પણ કૃતવૃદ્ધોનું કથન છે.
Jain Education International
For Personal & Private Use Only
www.jainelibrary.org