Sangrahaniratnam Bruhat Sangrahani Sutra

SR No.: 005475
Original Sutra Author: N/A
Author: Yashovijay
Publisher: Muktikamal Jain Mohan Mala
Publication Year: 2003
Total Pages: 1042
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati
File Size: 34 MB

Page 235

संग्रहणीरल (बृहत्संग्रहणी) गुजराती अनुवादसह
શબ્દાર્થ છાને કાલ
ત્રિર=કિન્નર મહાન=મહાકાલ
જિંપુરુષે ઝિંપુરુષ સુવન્નુરૂપ
સપુરસાકસપુરુષ પડિસ્કવ=પ્રતિરૂપ
મહાપુરિસ=મહાપુરુષ પુouTHદ્દે પૂર્ણભદ્ર
મા=અતિકાય વનનિશ્ચયથી
મહા =મહાકાય માજિક-માણિભદ્ર
નીયર ગીતરતિ પીને ભીમ
શયનસે ગીતયશ મહમીમ=મહાભીમ
કુત્રિ ટુગ્નિ-બબે પથાર્થ-વિશેષાર્થ પ્રમાણે. ૩૬–૩ણા
વિશેષાર્થપૂર્વે ભવનપતિની દશે નિકાયના દક્ષિણ –ઉત્તરભેદવડે જેમ વશ ઇન્દ્રો કહેલા છે તેમ વ્યંતરોની આઠે નિકાયના દક્ષિણોત્તરભેદવડે સોલ ઇન્દ્રો કયા કયા છે તે જણાવે છે.
પહેલા પિશાચનિકાયની દક્ષિણદિશાના ઈન્દ્રનું નામ કાલ અને ઉત્તરદિશાને વિષે મહાકાલ, બીજા ભૂતનિકાયની દક્ષિણદિશાને વિષે સુરૂપ અને ઉત્તરદિશાને વિષે પ્રતિરૂપ, ત્રીજા યાનિકાયની દક્ષિણદિશાને વિષે પૂર્ણભદ્ર અને ઉત્તરદિશાને વિષે માણિભદ્ર, ચોથા રાક્ષસનિકાયની દક્ષિણ દિશાને વિષે ભીમ અને ઉત્તરદિશાને વિષે મહાભીમ, પાંચમા કિન્નરનિકાયની દક્ષિણદિશાને વિષે કિન્નર અને ઉત્તરદિશાને વિષે કિંપુરુષ, છઠ્ઠા ઝિંપુરુષનિકાયની દક્ષિણદિશાને વિષે સપુરુષ અને ઉત્તરદિશાને વિષે મહાપુરુષ, સાતમાં મહોરગનિકાયની દક્ષિણદિશાને વિષે અતિકાય અને ઉત્તરદિશાને વિષે મહાકાય અને આઠમા ગાંધર્વનિકાયની દક્ષિણદિશાને વિષે ગીતરતિ અને ઉત્તરદિશાને વિષે ગીતયશ છે.
એ પ્રમાણે આઠ નિકાયના દક્ષિણોત્તરભેદવડે સોળ ઇન્દ્રો કહ્યા.
આ સોળે ઇન્દ્રો મહાપરાક્રમી, સંપૂર્ણસુખી, અતિઋદ્ધિવંત, સંપૂર્ણોત્સાહી અને અપૂર્વ સામથ્યાદિ યુક્ત છે. [૩૬-૩૭].
* व्यंतर निकायनां १६ इन्द्रोनां नामर्नु यंत्र के निकाय
दक्षिणेन्द्रो ____ उत्तरेन्द्रो પિશાચ નિકાય |૧ કાલેન્દ્ર
મહાકાલે ભૂતનિકાય
સ્વરૂપેન્દ્ર
૪ પ્રતિરૂપેન્દ્ર યક્ષનિકાય. પૂર્ણભદ્રન્દ્ર
માણિભદ્દેન્દ્ર રાક્ષસનિકાય ભીમેન્દ્ર
મહાભીમેન્દ્ર કિન્નરનિકાય કિન્નરેન્દ્ર
કિંપુરુષેન્દ્ર કિંપુરુષનિકાય ૧૧ સપુરુષેન્દ્ર
મહાપુરુષેન્દ્ર ૭ મહોરગનિકાય ૧૩ અતિકાયેન્દ્ર ૧૪ મહાકાલેન્દ્ર
૮ ગાંધર્વ નિકાય ૧૫ |ગીતરતીન્દ્ર ૧૬ |ગીતયશેન્દ્ર ૧૨૧–સરસ્વતી દેવીઆ ઇન્દ્રની અગમહિષી છે એમ ક્ષેત્રસમાસ તથા ભગવતીજીની ટીકામાં કહ્યું છે. [સે. પ્ર૦ ૨૩૬]
2
0
0
=
ટ
૧